نامگذاری روزها و تعریف مناسبت ها دلایل گوناگونی دارد. از شادی تا غم، از رشادت تا ترس، از مقاومت تا تسلیم، از مرگ تا ولادت و صدها دلیل دیگر باعث نامگذاری ها می شود. آنچه ماندگاری را رقم می زند، اتفاقاتی است که در تاریخ ماندگار می شود. یکی از مهمترین دلایل نامگذاری ها، اقشار جامعه هستند. روز کارگر، مهندس، پدر، مادر، دانش آموز، فناوری و بسیاری عناوین دیگر به واسطه عملکرد و جایگاه افراد نامگذاری می شود.

در بین نامگذاری ها، روز دانشجو از جایگاه متفاوتی برخوردار است. دانشجو عنوانی عام است که می تواند در بر گیرنده وقایع و شخصیت های بسیاری باشد. دانشجو می تواند در حوزه پزشکی، قضاوت، مهندسی، تجارت و بسیاری موارد دیگر گسترش یابد، زیرا دانشجویان در رشته های گوناگونی تحصیل می کنند که در آینده مشاغل را شکل می دهند.

دانشجو مفهوم بسیار گسترده و عمیقی دارد. عبور از مرحله دانش آموزی و حضور در کلاس دانشگاه، مسوولیت جدیدی بر دوش افراد می گذارد. دانشجو از مرحله اجبار در تحصیل عبور کرده و با اختیار وارد مرحله جدید علم آموزی شده است. دانشجو نگاه متفاوتی به تحصیل دارد. دانشجو رشته تحصیلی را بنابر علاقه برمی گزیند و بدنبال دستیابی به عرصه جدید با پشت سرگذاشتن محدودیت هاست. دانشجو زندگی خود را بر پایه علم قرار می دهد و مهمتر آنکه جامعه را متحول می کند.

دانشجو نگاهی متفاوت را بدنبال دارد. در حالی که یک فرد با ورود به دانشگاه، سعی دارد جایگاه خود را در بین جامعه برجسته کند، مردم نگاه متفاوتی به دانشجو دارند. باور مردم بر این است که دانشجو می تواند باعث تحول شود. دانشجو زمینه افتخار برای خانواده، جامعه و کشور است. دانشگاه و دانشجو به اندازه ای اهمیت دارد که کشورها به واسطه داشتن دانشگاه و دانشجو، جایگاه خود را در جهان تعریف می کنند. دانشگاههای معتبر جهان باعث شهرت کشورها می شوند و کار بجایی می رسد که تحصیل در دانشگاهها برای افراد رزومه می شوند.

اما دانشجو نماد بیداری، آگاهی، درک و شعور است. انتظار از قشر دانشجو بسیار بالاست. دانشجو نه تنها باید علم بیاموزد، بلکه باید مرزهای اکتشاف و اختراع را پشت سربگذارد. البته این بخشی از نگاه جامعه به دانشگاه است، بخش دیگر انتظارات از دانشجو، تجزیه و تحلیل شرایط است. گویا قرار است دانشجو همه چیز را بداند، همه چیز را بفهمد، راهنما باشد و هرگاه که احساس رکود و سکوت در جامعه را احساس کرد، وارد عرصه شود.

روز دانشجو به واسطه بیداری دانشجویان علیه شرایط تسلیم نامگذاری شده است. روز دانشجو بدنبال وقایع رخ آذر ۱۳۳۲نامگذاری شد. مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی، و آذر شریعت‌رضوی سه دانشجوی دانشگاه تهران که در جریان اعتراضات به دخالت‌های سیاسی خارجی و بازگشت روابط ایران و بریتانیا، جان خود را از دست دادند، روز دانشجو را رقم زدند.

بعد از کودتای ۲۸ مرداد، سازمان‌های سیاسی با تظاهرات‌ و اعتصاب‌های پراکنده در محوطه دانشگاه تهران نسبت به محاکمه دکتر محمد مصدق اعتراض کردند. مدتی بعد اعلام شد روابط ایران و بریتانیا که در زمان حضور محمد مصدق در جایگاه نخست وزیری قطع شده بود، بار دیگر از سر گرفته خواهد شد و ریچارد نیکسون (معاون رییس جمهور وقت آمریکا) برای انجام دیداری رسمی به ایران خواهد آمد. این خبر با واکنش دانشجویان فعال و سیاسی رو به رو شد محوطه دانشگاه تهران به سمت ناآرامی رفت و کار بجایی رسید که نظامیان به دانشگاه هجوم بردند و دانشجویان بسیاری کشته، زخمی و بازداشت شدند.

اگر روز 16 آذر به نام روز دانشجو نامگذاری شد، برای آن است که دانشجویان همواره احساس مسوولیت کنند. به عبارت بهتر روز دانشجو روز بیداری و آگاهی است. روز دانشجو به تمامی افرادی تعلق دارد که از درهای دانشگاه وارد می شوند. دانشجو از دو زاویه مورد بررسی قرار می گیرد. اول رشته تحصیلی است که به عنوان علاقه برگزیده و بنا دارد در آن زمینه تخصص بگیرد، اما از زاویه دوم، نگاه ملی فراتر از رشته تحصیلی است. دانشجو باید شرایط کشور را در نظر بگیرد و نسبت به آن واکنش نشان دهد. از وضعیت اقتصادی تا سیاسی، اجتماعی، ورزشی، فرهنگی و… باید برای دانشجویان حساسیت زا باشد. اگر تحریم کشور را آزار می دهد، دانشجو باید نسبت به آن حساس باشد. اگر مردم در وضع نامناسب معیشتی بسر می برند، سفره هایشان خالی است، بیکاری بیداد می کند، بزهکاری رشد سرسام آوری دارد با هر اتفاق دیگری کشور را آزار می دهد، دانشجو مسوولیت دارد در کنار کلاسهای درس، این شرایط را تجزیه و تحلیل کند.

بیشتر بخوانید:

مدیریت ریسک بیمه در مسلخ ناآگاهی

دانشجو باید نسبت به تمامی حساسیت های جامعه اظهار نظر کند. اگر فضای مجازی با فیلترینگ رو به رو شده، دانشجو باید اظهار نظر کند، اگر خودروهای بی کیفیت با قیمت بالا عرضه می شود، دانشجو باید دلیل بیاورد، اگر دلار بالا می رود، مسکن گران می شود یا طلا پله های ترقی را طی می کند، دانشجو باید نظر بدهد. اگر جامعه گرفتار سومدیریت است، اگر سیاسی کاری باعث شده افراد بی کفایت، پست های کلیدی را به واسطه نگاه سیاسی بدست بیاورند، اگر صدها و هزاران اگر دیگر جامعه و مدیریت کشور را به چالش کشیده، دانشجویان باید واکنش نشان دهند. قرار نیست دانشجو سکوت کند و فقط 16 آدر منتظر حضور رییس جمهور، رییس مجلس، رییس قوه قضاییه یا بازدیدهای دیگر باشد. قرار نیست روز دانشجو به روز نمادین تبدیل و برای دانشجویان سخنرانی شود و تا سال بعد همه چیز بفراموشی سپرده شود. دانشجو باید بداند جامعه به وجودش، فکرش، اعتراضش و عملکردش نیاز دارد. البته دانشجو نیز باید بداند حق ندارد و نباید در یک جناح خلاصه شود و منافع مردم را معامله کند.