به گزارش پول نیوز ،

یکی از مهمترین چالش هایی که تولید را تهدید می کند، ضایعات است. ضایعات نیاز به دفع دارد، تولید را به چالش می کشد، هزینه را بالا می برد و توان نیروی کار و سرمایه را از بین می برد، به همین دلیل سالهاست مدیریت ضایعات به یکی از مهمترین اهداف بنگاه های اقتصادی تبدیل شده است.

معضل نفت کوره

ضایعات در تمامی صنایع مطرح است و در صنعت نفت نیز وجود دارد که نفت کوره از آن جمله است، ضایعاتی که صنعت نفت ایران بیشتر با آن رو به رو است. نفت کوره بیشتر هنگام تصفیه نفت سنگین ایجاد می شود که بخش قابل توجهی از نفت ایران از نوع سنگین است.

چالش نفت بندرعباس

شرکت پالایش نفت بندرعباس نیز از این معضل نگران است، زیرا از نفت خام سنگین استفاده می کند. همان گونه که از نام این محصول پیداست، میزان ناخالصی در نفت خام سنگین بالاست و پس از عملیات تصفیه بخش قابل توجهی از آن به نفت کوره تبدیل می شود. به دلیل آنکه بخش های قابل توجهی از چاه های نفت ایران، نفت سنگین دارد، چاره ای به غیر از استخراج و تصفیه آن ها نداریم. نفت خام سنگین غلظت بالایی دارد و به سادگی در چاه استخراج نفت، جاری نمی شود. این نوع نفت به این دلیل سنگین نامیده می شود که چگالی نسبی آن بیشتر از نفت خام سبک است. نفت خام سنگین و فوق سنگین به تفاله باقیمانده از پالایش نفت خام سبک شباهت دارند. تفاوت آن ها با نفت سبک، در چگالی بالا، چسبندگی در دمای مخزن، درصد بالای گوگرد، نیتروژن، اکسیژن و فلزات سنگین است. هزینه استحصال و پالایش نفت خام سنگین، پیچیده تر و بیشتر است و به همین دلیل قیمت آن ها کمتر از نفت خام های سبک است و مشتری کمتری دارد.

ضایعات غیر قابل انکار

ضایعات نفت سنگین، معضلی غیرقابل انکار برای شرکت پالایش نفت بندرعباس است به نوعی که ۲۶ درصد هر بشکه نفت سنگین، به نفت کوره تبدیل می شود که عدد قابل توجهی است. تاکنون نفت کوره در نیروگاه ها به عنوان سوخت نیروگاه ها مصرف می شد، اما به دلیل آلودگی های سنگینی که دارد، استاندارد جهانی مصرف نفت کوره به عنوان سوخت را ممنوع کرد و گاز جایگزین نفت کوره در نیروگاه ها شد. آلودگی و جایگزین شدن گاز باعث شد که نفت کوره تحریم شود و کار به جایی رسیده که متقاضی آن بسیار کم است و در صورت ادامه این روند، به زودی هیچ تقاضایی برای نفت کوره وجود نخواهد داشت. از آنجا که شرکت پالایش نفت بندرعباس روزانه ۳۵۰ هزار بشکه نفت سنگین تصفیه می کند، ۲۶ درصد آن عدد سنگینی می شود.

بیشتر بخوانید:

نفت کوره بدون مشتری

تاکنون شرکت پالایش نفت بندرعباس نفت کوره را به فروش می رساند که بخشی از هزینه های تولید را پوشش می داد، اما با توجه به تغییر دیدگاه نسبت به نفت کوره، حل معضل نفت کوره نیاز به تجدید نظر داشت. برای آنکه بتوان هزینه سربار نفت کوره را کاهش داد و میزان بیشتری نفت و گوگرد، از نفت کوره استخراج کرد، نیاز به دانش فنی بود و، چون این دانش فنی در ایران وجود نداشت، پالایش نفت بندرعباس با کره جنوبی، ژاپن و فرانسه وارد مذاکره شد که پس از بررسی های همه جانبه، ژاپنی ها وارد این عرصه همکاری با ایران شدند.

زیان های تحریم و برجام

هنوز اقدامات موثری از همکاری با ژاپنی ها صورت نگرفته بود که با روی کار آمدن ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا، برجام منتفی شد و ژاپنی ها از ترس تحریم، پروژه را رها کردند. به دلیل آنکه طرح بسیار حساسی است و باید نفت کوره به حداقل ممکن کاهش یابد، شرکت نفت بندرعباس با پژوهشگاه صنعت نفت وارد مذاکره شد که در نتیجه یک واحد شبیه سازی در سایز کوچک ساخته شد. پس از آزمایش این واحد کوچک توانست فرایند را پیدا کند.

طرح ملی ارتفای کیفیت

در نتیجه این بررسی ها، طرح ملی ارتقای کیفیت محصولات سنگین شرکت پالایش نفت بندرعباس کلید خورد. این پروژه در واحد های فرایندی ۱۴ یونیت پالایشگاهی در حال ساخت است که از سال گذشته اقدامات اجرایی آغاز شده و اعتبار اولیه آن ۳.۲ میلیارد یورو است که البته مشکلی برای تامین اعتبار وجود ندارد. در نتیجه اجرا و نهایی شدن این پروژه، نفت کوره از ۲۶ درصد به زیر ۱۰ درصد و گوگرد نیز از سه و نیم درصد به نیم درصد کاهش می یابد. همچنین میزان قابل توجهی بنزین و گازوییل از نفت کوره به وجود می آید که سوددهی قابل توجهی خواهد داشت. این پروژه تاثیرات چشمگیری بر سوددهی پالایشگاه، کاهش آلودگی، کاهش ضایعات و افزایش تولیدات مفید خواهد داشت.

طرح مهم و راهبردی

در این رابطه مدیرعامل شرکت پالایش نفت بندرعباس گفت: سرعت بخشی به اجرای طرح ملی ارتقای کیفیت محصولات سنگین این شرکت به عنوان یکی از طرح های مهم و راهبردی کشور با هدف کاهش نفت کوره و تثبیت تولید، با جدیت در حال پیگیری و اجرا است. احمد هاشمی افزود: این طرح با هدف کاهش تولید نفت کوره و تولید فرآورده های با ارزش افزوده بیشتر و سازگار با محیط زیست و با محوریت تولید کک اسفنجی مورد نیاز صنایع آلومینیوم سازی کشور در دست اجراست.

آغاز پروژه از ۱۴۰۲

هاشمی وی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی پروژه با استقرار پیمانکار از تابستان سال گذشته آغاز شد گفت: کل پروژه با هفت درصد پیشرفت کلی، مطابق برنامه ریزی تعریف شده، در حال اجراست و روند عملیات اجرایی در نشست های ماهانه با پیمانکار کنترل می شود. وی با اشاره به دستاورد های این طرح ملی افزود: تبدیل پالایشگاه نفت بندرعباس به پتروپالایشگاه با دستیابی به توانایی تولید پروپیلن و نفتا، بهینه سازی مصرف انرژی و افزایش بهره وری عوامل تولید پالایشگاه، افزایش روزانه ظرفیت کمی تولید بنزین و نفت گاز بر اساس استاندارد یورو پنج، افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت پالایش نفت و گاز از دستاورد های مهم اجرای این طرح است.