اگر بیکاری را بزرگترین چالش ندانیم، می‌توان به عنوان جدی‌ترین چالش از آن یاد کرد، به همین دلیل بررسی و پیش‌بینی عامل بیکاری یکی از اولویت‌های اساسی سیاست‌گذاران هر جامعه است. در نتیجه مقابله با بیکاری و شناخت انواع بیکاری برای اتخاذ سیاست‌های مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد. نرخ بیکاری در هر جامعه به عوامل متعددی بستگی دارد که هر کدام از این عوامل یکی از انواع بیکاری را به وجود می‌آورند.

محدود کردن بیکاری

برای درمان درد بیکاری، باید ابتدا شناخت درستی از بیکار داشته باشیم. در حالت کلی فرد بیکار نباید کار داشته باشد، آماده بکار باشد و در جستجوی کار باشد. بنابر این بر اساس تعریف صورت گرفته، اگر فردی یکی از گزینه‌های مذکور را نداشته باشد، شامل بیکار نمی‌شود. اصرار بر جا انداختن این تعریف، بحران جدی را به وجود می‌آورد و باعث می‌شود بسیاری از افراد که در واقع بیکار هستند، شامل تعریف‌های این قانون شوند و در جمع بیکاران قرار نگیرند.

ضرورت شناخت انواع بیکاری

شرایط جامعه نشان می‌دهد که بیکاری دلایل گوناگونی دارد که در شرایط متفاوتی بروز می‌کند. بیکاری طبیعی یکی از این موارد است که وجود دارد، اما توجیهی ندارد، بلکه عده‌ای از مردم جامعه بیکار هستند. بیکاری اصطکاکی نوعی دیگری است که شخصی از شغل خود رضایت ندارد و با هدف بدست آوردن شغل جدید، از شغل فعلی خود خارج می‌شود. بیکاری ساختاری نوع دیگری است که در نتیجه رشد بی‌وقفه تکنولوژی است. تکنولوژی باعث می‌شود بسیاری از مشاغل حذف یا افراد شاغل کاهش پیدا کند. بیکاری نهادی نیز در نتیجه ناهماهنگی میان نهاد‌های مختلف قدرت رخ می‌دهد. بیکاری کلاسیک نیز ریشه در سیاست اقتصادی دارد. بیکاری کینزی نیز هنگام قرار گرفتن نظام اقتصادی در چرخه معیوب رخ می‌دهد. بیکاری فصلی به دلیل ماهیت برخی از مشاغل به وجود می‌آید. بیکاری پنهان، بیکاری آشکار و بیکاری ناشی از دوره‌های تجاری نیز از جمله بیکاری‌های جدی و تاثیرگذار بر اقتصاد هستند.

بیشتر بخوانید:

کمک به محرومان

البته ماجرا در کشور ما متفاوت است. در شرایطی که اقتصاد جهانی برای بیکاری قوانین تعریف شده‌ای دارد، اقتصاد در ایران به نوع دیگری است. از کمیته امداد تا سازمان بهزیستی و نهاد‌های دیگر را مکلف به کمک رساندن به محرومان می‌کنیم. برای رفع چالش بیکاری، نظام بانکی مکلف به پرداخت تسهیلات می‌شود و در پایان هم معلوم نیست چه کسی باید پاسخگوی این وضعیت باشد.

تسهیلات پردازی بانک سپه

در حالی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بودجه سالیانه بانک‌ها را مکلف به پرداخت تسهیلات می‌کنند، در اجرا با مشکل رو به رو می‌شویم و برخی بانک‌ها نسبت به اجرای قانون مقید و برخی دیگر بی تفاوت هستند. یکی از بانک‌هایی که نسبت به پرداخت تسهیلات بخوبی عمل کرده، بانک سپه است. این بانک با قدرت تسهیلات اشتغالزایی را پرداخت کرده و رضایتمندی دستگاه‌های مربوطه را رقم زده است. بانک سپه در اطلاعیه‌ای به تشریح عملکرد خود پرداخته و اعلام کرده که مبلغ ۶۴ هزار و ۴۷۹ میلیارد و ۵۰۱ میلیون ریال، بابت ۵۰ هزار و ۹۱۸ فقره تسهیلات اشتغا‌لزائی پرداخت کرده است.

چالش تسهیلات اشتغالزایی

یکی از جدی‌ترین چالش‌هایی که برای رفع بیکاری و اشتغالزایی شاهد بودیم، انحراف تسهیلات بود. تسهیلاتی که برای اشتغالزایی تعریف شد، اما از برج سازی، بازار سیاه دلار و سکه، خرید خودرو، احتکار و ... سردرآورد. برای جلوگیری از این سواستفاده و برای آنکه تسهیلات اشتغالزایی به انحراف نرود، جامعه هدف مشخص شد و بانک سپه اعلام کرد که تسهیلات را به مددجویان کمیته امداد، سازمان بهزیستی، استانداری‌ها، اشتغال زندانیان و بنیاد برکت تخصیص داده و از محل سهمیه ابلاغی قانون بودجه سال‌های ۱۴۰۲ و قبل آن پرداخت کرده است.