به گزارش پول نیوز، سرگیجه، حالتی آزاردهنده است که می‌تواند زندگی روزمره را مختل کند. بسیاری از افراد در طول زندگی خود ممکن است سرگیجه را تجربه کنند، اما علل و انواع مختلفی برای آن وجود دارد. در این مقاله، به بررسی علت سرگیجه، انواع آن و روش‌های مدیریت این وضعیت خواهیم پرداخت.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه به حالتی اشاره دارد که فرد احساس می‌کند جهان اطرافش در حال چرخش است یا تعادلش به هم خورده است. این حالت می‌تواند موقت باشد یا مدتی طول بکشد و ممکن است با حالت تهوع، عدم تعادل و حتی تاری دید همراه باشد. سرگیجه به خودی خود بیماری نیست، بلکه به عنوان یک نشانه از مشکلات و بیماری‌های مختلف در بدن محسوب می‌شود.
سرگیجه نشانه چه بیماری هایی چیست؟
سرگیجه به‌طور معمول به عنوان نشانه‌ای از مشکلات سلامتی بروز می‌کند. برخی از بیماری‌هایی که ممکن است موجب سرگیجه شوند، شامل فشار خون بالا یا پایین، اختلالات مغزی مانند سکته یا تومور، عفونت گوش، و مشکلات بینایی هستند. در مواردی دیگر، کم‌خونی، استرس، و حتی کم‌آبی بدن نیز می‌تواند منجر به سرگیجه شود.
علائم کمبود آهن در بدن؛ از این نشانه ها غافل نشوید! را مطالعه کنید.
تقسیم بندی انواع سرگیجه
سرگیجه به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: محیطی و مرکزی.
سرگیجه محیطی
سرگیجه محیطی یکی از شایع‌ترین انواع سرگیجه است که معمولا به علت مشکلاتی در گوش داخلی بروز می‌کند. این نوع سرگیجه معمولا ناشی از شرایطی مانند التهاب عصب دهلیزی، بیماری مینیر، و یا سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) است. در این حالت، فرد معمولا هنگام تغییر سریع وضعیت، مانند از جا بلند شدن یا خم شدن، دچار سرگیجه می‌شود.
سرگیجه مرکزی
سرگیجه مرکزی کمتر شایع است و معمولا به دلیل اختلالات مغزی رخ می‌دهد. این نوع سرگیجه به اختلالاتی در بخش‌هایی از مغز مثل مخچه مربوط می‌شود و ممکن است در اثر عواملی مانند تومور مغزی، سکته، یا آسیب‌های مغزی ایجاد شود. این نوع سرگیجه اغلب با نشانه‌های جدی‌تری مانند ناهماهنگی عضلات، تاری دید و حتی ضعف عضلانی همراه است.
علت ابتلا به سرگیجه چیست؟
سرگیجه می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد که در ادامه به برخی از آنها می‌پردازیم:
علت سرگیجه در مردان
سرگیجه در مردان معمولا به دلیل مشکلات فشار خون، مشکلات قلبی یا استرس‌های محیطی است. این حالت در مردان می‌تواند ناشی از کارهای سنگین یا اضطراب زیاد نیز باشد. برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند کم‌خونی یا مشکلات عصبی نیز می‌توانند در ایجاد سرگیجه نقش داشته باشند.
علت سرگیجه موقع دراز کشیدن
برخی از افراد هنگام دراز کشیدن، مخصوصا هنگام چرخیدن در رختخواب، احساس سرگیجه می‌کنند. این حالت معمولا به دلیل سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) است که ناشی از جابجایی کریستال‌های کلسیمی در گوش داخلی می‌باشد و موجب سرگیجه محیطی می‌شود.
علت سرگیجه هنگام بلند شدن
سرگیجه هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا خوابیده به ایستاده معمولا به دلیل کاهش ناگهانی فشار خون است. این وضعیت که به آن فشار خون ارتواستاتیک گفته می‌شود، باعث می‌شود خون به سرعت به سمت پایین بدن حرکت کند و به مغز نرسد، در نتیجه فرد دچار سرگیجه می‌شود.
علت سرگیجه در خواب
سرگیجه در خواب می‌تواند به دلیل تغییر ناگهانی موقعیت سر در هنگام جابجا شدن، کمبود آب بدن، یا حتی کاهش فشار خون ایجاد شود. مشکلات گوش داخلی و نوسانات فشار خون نیز از دلایل دیگر هستند که در برخی موارد نیاز به معاینه پزشکی دارند تا علائم کنترل شود.
علت سرگیجه و حالت تهوع ناگهانی
سرگیجه همراه با حالت تهوع می‌تواند به علت مشکلات گوش داخلی مانند بیماری منییر یا عفونت‌های ویروسی باشد. این علائم ممکن است به طور ناگهانی بروز کنند و فرد را دچار اضطراب و ناپایداری کنند. در این حالت مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان توصیه می‌شود.
علت سرگیجه در زنان
زنان ممکن است به دلیل بارداری، نوسانات هورمونی یا کم‌خونی بیشتر سرگیجه را تجربه کنند. دوران بارداری به علت تغییرات فیزیولوژیک و نیاز بیشتر بدن به آهن و ویتامین‌ها می‌تواند موجب سرگیجه شود. از سوی دیگر، کاهش فشار خون نیز از عوامل شایع در بین زنان است.
علت سرگیجه اول صبح
برخی افراد هنگام بیدار شدن از خواب دچار سرگیجه می‌شوند. این حالت می‌تواند به دلیل کم آبی بدن، پایین بودن فشار خون، یا تغییرات ناگهانی در وضعیت بدن باشد. افرادی که دچار کمبود ویتامین B12 یا آهن هستند نیز بیشتر در معرض این نوع سرگیجه قرار دارند.
علت سرگیجه در کودکان
سرگیجه در کودکان معمولا به دلیل کم‌خونی، کمبود ویتامین‌ها یا حتی عفونت‌های گوش است. کودکان به خصوص در سنین رشد به ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند و در صورت کمبود آنها ممکن است سرگیجه تجربه کنند. همچنین عفونت‌های گوش یا تب بالا نیز در کودکان منجر به این حالت می‌شود.
نحوه تشخیص سرگیجه توسط پزشک
برای تشخیص سرگیجه، پزشک ابتدا علائم بیمار را بررسی می‌کند و ممکن است از روش‌های تصویربرداری، آزمایش‌های خون، یا آزمایش‌های شنوایی برای تشخیص دقیق استفاده کند. در مواردی که سرگیجه ناشی از مشکلات گوش داخلی است، آزمایش‌های چرخش سر و پیگیری حرکات چشم نیز انجام می‌شود.
درمان سرگیجه با انواع روش ها
درمان سرگیجه بستگی به علت آن دارد و ممکن است شامل دارو، فیزیوتراپی، یا در موارد شدیدتر جراحی باشد. همچنین در صورت وجود کم‌خونی یا کمبود ویتامین‌ها، پزشک مکمل‌های غذایی تجویز می‌کند تا مشکل رفع شود.
درمان سرگیجه در خانه
برای کاهش سرگیجه در خانه می‌توانید از تکنیک‌های ساده مانند نوشیدن آب بیشتر، مصرف غذای سالم و خواب کافی استفاده کنید. همچنین استفاده از حرکات ورزشی مخصوص که توسط پزشک توصیه می‌شود، می‌تواند به تقویت عضلات و کاهش علائم سرگیجه کمک کند.
سرگیجه حالتی ناخوشایند است که در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر در بدن باشد. درک علت سرگیجه و مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان از اهمیت بالایی برخوردار است. با رعایت نکات پیشگیری و استفاده از درمان‌های خانگی می‌توان علائم را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
پرسش‌های متداول
- چرا بعد از بیدار شدن از خواب دچار سرگیجه می‌شوم؟ سرگیجه پس از بیدار شدن می‌تواند به دلیل تغییر ناگهانی وضعیت بدن، کمبود آب یا مشکلات گوش داخلی باشد.
- آیا استرس می‌تواند باعث سرگیجه شود؟ بله، استرس و اضطراب می‌توانند با تغییرات فیزیولوژیک در بدن منجر به سرگیجه شوند.
- آیا مصرف آب ناکافی می‌تواند موجب سرگیجه شود؟ بله، کمبود آب بدن می‌تواند باعث کاهش فشار خون و سرگیجه شود.
- چه زمانی باید برای سرگیجه به پزشک مراجعه کنم؟ در صورتی که سرگیجه به صورت مداوم و شدید رخ دهد یا با علائم دیگری همراه باشد، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید.
- آیا سرگیجه همیشه به بیماری خاصی اشاره دارد؟ خیر، در برخی موارد سرگیجه ناشی از شرایط موقتی مثل کم‌آبی یا استرس است و لزوما نشانه بیماری خاصی نیست.
- آیا سرگیجه صبحگاهی خطرناک است؟ معمولا این نوع سرگیجه به دلیل تغییر وضعیت بدن است و اغلب خطرناک نیست، اما در صورت تداوم باید بررسی شود.
- چگونه می‌توان از سرگیجه هنگام بلند شدن جلوگیری کرد؟ بلند شدن آهسته و مصرف آب کافی می‌تواند به جلوگیری از این نوع سرگیجه کمک کند.
- درمان‌های خانگی برای سرگیجه کدام‌اند؟ نوشیدن آب، استراحت و انجام مانورهای سرگیجه می‌تواند به کاهش سرگیجه کمک کند.
آژانس خلاقیت کوانتا