به گزارش پول نیوز، طرح مکان یابی یکی از مهم ترین مراحل در برنامه ریزی و توسعه موفق پروژه ها و سازمان ها است. انتخاب مکان مناسب برای هر فعالیت، تأثیر زیادی روی عملکرد و موفقیت نهایی آن دارد. در این محتوا قصد داریم به معرفی انواع روش های طرح مکان یابی شهرک صنعتی بپردازیم.
تا انتهای این مقاله از مهندسان مشاور هفت شهر آریا با ما همراه باشید.
آشنایی با روش نیروی جاذبه
روش نیروی جاذبه (مرکز ثقل) در طرح مکان یابی شهرک صنعتی از تکنیک های مهم است که با توجه به مختصات نقاط مورد نظر و وزن محموله های مورد نیاز، مکان مرکزی برای حمل و نقل را مشخص می کند. در این روش، مرکزی انتخاب می شود که فاصله آن تا هر یک از نقاط مورد نیاز و میزان کالای حمل شده از آن ها، کمترین هزینه حمل و نقل را فراهم نماید.
مزایا استفاده از روش نیروی جاذبه چیست؟
- این روش می تواند بهینه ترین مکان برای مرکز انتقال کالاها را در نظر بگیرد و باعث کاهش هزینه های حمل و نقل شود. از این رو می تواند بودجه در نظر گرفت شده برای احداث را بهینه نماید.
- با استفاده از این روش، می توان تأمین مواد اولیه برای چندین واحد تولیدی را از یک مرکز مشخص انجام داد که باعث بهبود کارایی تولید می شود.
معایب استفاده از روش نیروی جاذبه
- با استفاده از این روش، امکان عدم قابلیت اجرای طرح در مکان پیشنهادی وجود دارد که می تواند باعث مشکلات عملیاتی شود.
- این روش به خصوص زمانی موثر است که حمل و نقل نقش اساسی در انتخاب محل داشته باشد و کیفیت مسیرهای حمل برای نقاط مختلف مشابه باشد. در غیر این صورت در نظر گرفتن پارامترهای دیگر نیاز خواهد بود.
با استفاده از این روش و با تحلیل دقیق مختصات نقاط مورد نظر و وزن محموله های مورد نیاز، می توان به تصمیمات بهینه برای مکان یابی شهرک های صنعتی دست یافت و عملکرد و کارایی سیستم تولید و حمل و نقل را بهبود بخشید.
آگاهی در خصوص روش امتیازدهی وزنی
در روش امتیازدهی وزنی، ابتدا عوامل مؤثر در انتخاب محل طرح شناسایی شده و وزن هر یک از این عوامل مشخص می شود. سپس برای هر محل مورد بررسی، نمره یا امتیاز مرتبط با هر عامل محاسبه می گردد. امتیاز هر محل از مجموع ضرب وزن هر عامل در ارزش آن عامل بدست می آید.
در نهایت، محلی که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد، به عنوان محل مناسب برای طرح پیشنهاد می شود. برای اجرای این روش، باید اطمینان حاصل شود که تمامی عوامل از امتیازات همگن برخوردار باشند. به این معنا که محدوده امتیازی که برای هر عامل در نظر گرفته می شود باید برای همه یکسان باشد.
با این روش، امکان در نظر گرفتن عوامل کمی و کیفی وجود دارد. خوب است بدانید می توان با اختصاص وزن های مناسب به هر یک از این عوامل، تأثیر آن ها را در انتخاب مکان مشخص کرد. این روش از مزایای بی شماری برخوردار است و به مدیران امکان می دهد تا به طور دقیق تر و با توجه به شرایط خاص مکانی، تصمیم گیری کنند.
آشنایی با روش مکان یابی فازی
مکان یابی فازی یک روش پیچیده در تصمیم گیری مکان یابی شهرک صنعتی است که با استفاده از منطق و استدلال فازی، به تعیین مکان بهینه برای یک موضوع خاص (مثلا احداث شهرک صنعتی) می پردازد. در این روش، معیارها و متغیرهای مختلفی که در تصمیم گیری تأثیرمی گذارند، به صورت فازی مدل می شوند. پس از آن با استفاده از قواعد استدلال فازی، خروجی بهینه مشخص می گردد. خوب است بدانید ورودی ها و خروجی ها در این روش به شکل مقادیر فازی بیان می شوند که در آن ها میزان مطلوبیت و نامطلوبیت بر اساس درصد نمایش داده می شود.
مزایای استفاده از روش مکان یابی فازی شامل چه مواردی می گردد؟
- امکان مدل سازی و تعبیه کردن ابهامات و عدم قطعیت در فرآیند تصمیم گیری.
- قابلیت تعامل با متغیرهای فازی و پویایی در محیط های پیچیده.
- قابلیت تعیین اهمیت و وزن متغیرها به شکل فازی و تطبیق با شرایط مختلف محیط.
- امکان ارائه خروجی هایی که درصد مطلوبی از صحت و کارایی را در بر می گیرند.
معایب استفاده از این روش چیست؟
- پیچیدگی در تعیین و تنظیم قواعد استدلال فازی و تعیین توابع عضویت.
- نیاز به داده های دقیق و دانش کافی برای مدل سازی متغیرها و قواعد استدلال.
- ممکن است در مواردی که داده ها ناقص یا نادرست باشند، به نتایج ناصحیح منجر شود.
با این حال، با بهره گیری از توانایی ها و مزایای روش مکان یابی فازی و در نظر گرفتن معایب آن، می توان از این روش برای تصمیم گیری های پیچیده و پویایی در زمینه مکان یابی استفاده کرد.
شرح روش تصمیم گیری ANP
ANP (Analytic Network Process) یک روش تصمیم گیری چند معیاره است که برای طرح مکان یابی شهرک های صنعتی به کار می رود. خوب است بدانید روش تصمیم گیریANP بر اساس تحلیل سلسله مراتبی پیش می رود. در این روش، سلسله مراتب معیارها و گزینه ها بررسی می شود و اهمیت آن ها مشخص می گردد.
معرفی روش Best-Worst
روش “Best-Worst” یک رویکرد مورد استفاده در تحلیل مکان یابی است. این روش به طور خاص برای انتخاب بهترین و بدترین مکان برای مکان یابی یک فعالیت یا منبع مشخص مورد استفاده قرار می گیرد. این روش به دقت بررسی ابعاد مختلف و مهم مکان ها و ترکیبی از عواملی که بر تصمیم گیری تأثیر می گذارند، تمرکز دارد.
در این روش، برای هر مکان مورد بررسی، لیستی از ویژگی ها و معیارهای مرتبط با مکان یابی تعیین می شود. سپس افراد مورد نظر، بهترین و بدترین مکان را بر اساس هر ویژگی یا معیار انتخاب می کنند. به این ترتیب، یک رتبه بندی برای هر مکان بر اساس این ویژگی ها و معیارها ایجاد می شود.
در نهایت، با ترکیب تمام رتبه بندی ها برای هر مکان، می توان به یک مجموع رتبه بندی کلی برای هر مکان دست یافت. این مجموع رتبه بندی نشان دهنده بهترین و بدترین مکان ها بر اساس تمام ویژگی ها و معیارهای مورد بررسی است.
روش “Best-Worst” به افراد این امکان را می دهد تا با توجه به اولویت ها و ترجیحات خود، تصمیم بهتری در مورد مکان یابی بگیرند. بدین گونه می توانند به طور دقیق تر به نیازها و موانع موجود در هر مکان توجه کنند. این روش به دلیل سادگی اجرا و قابل فهم بودن آن، مورد استفاده در طرح مکان یابی ها و تصمیم گیری های مرتبط با آن قرار می گیرد.
جمع بندی مطالب و کلام پایانی
در این مقاله به بررسی روش هایی پرداختیم که با کمک آن ها می توانید به عالی ترین شکل ممکن به طرح مکان یابی شهرک صنعتی یا مکان یابی کارخانه فولاد دست پیدا نمایید.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با مهندسین مشاور هفت شهر آریا، در ارتباط باشید و از مشاوره های تخصصی آن ها نهایت بهره را ببرید.
آژانس خلاقیت کوانتا