به گزارش پول نیوز،

در حالی که یک درصد جمعیت جهان در ایران است، بیش از ۷ درصد ذخایر و منابع جهان در ایران قرار دارد. این آمار ها نشان می دهد که باید در بسیاری از رتبه ها جایگاه بالایی داشته باشیم، اما واقعیت چیز دیگری است. ذخایر خدادادی که برای بدست آوردن آن ها هیچ زحمتی نکشیده ایم، باعث شده که نه تنها هیچ عقلانیتی و مدیریتی در مصرف نداشته باشیم، بلکه اصراف کارترین مردم جهان هستیم.

رتبه اول مصرف انرژی

تفکر اصراف گرایانه و بی توجهی به عواقب آن باعث شده تا جایگاه خوبی در جهان نداشته باشیم به نوعی که ایران از نظر شدت مصرف انرژی رتبه اول را دنیا دارد. برای اثبات این ادعا کافی است به آمار های جهانی نظر کنیم. امار ها از عملکرد ایران حکایت از آن دارد که شدت مصرف انرژی در ایران، دو برابر میانگین دنیاست، عددی که بیانگر رویکرد و تفکر اصراف گرایانه است. اما هنگامی به عمق فاجعه بیشتر رو به رو می شویم که بدانیم نسبت به کشور های با درآمد و جایگاه بالاتر، وضع مناسبی نداریم. مصرف انرژی در ایران ۱۵ برابر ژاپن و دو و نیم برابر چین است. نتیجه مصرف بی رویه باعث شده تا ششمین کشور تولیدکننده گاز های گلخانه ای در جهان باشیم.

جایگاه بالای هدررفت

اما مصرف انرژی عمق فاجعه نیست، بلکه نادیده گرفتن ظرفیت های موجود، ناتوانی در مدیریت فرصت ها و بسیاری عوامل دیگر باعث شده تا نقش و جایگاه بالایی در ایجاد آلودگی داشته باشیم. بی شک دیدن فیلم آتش گرفتن زمین تاثیرات منفی بر جای می گذارد. اینکه گاز بدون هیچ مشکلی از عمق زمین به سطح بیاید، در هوا منتشر شود تا آلودگی و مرگ را رقم بزند، بسیاری تاسف بار است. انتشار گاز که با عنوان بحران گاز فلر مطرح می شود، نگرانی های بسیاری را رقم زده به نوعی که روزانه ۴۲ میلیارد مترمکعب هدررفت گاز از طریق فلر ها را شاهد هستیم بدتر اینکه ارزش این میزان گاز که به آسمان می رود تا آلودگی و مر گ را رقم بزند، حدود ۵ میلیارد دلار در سال است که با مدیریت آن ها می توانیم درآمدزایی قابل توجهی داشته باشیم.

بحران مصرف گاز

مدتهاست مصرف نفت، گازوییل، نفت کوره و بسیاری مشتقات دیگر نفتی به عنوان سوخت مورد انتقاد و البته تجدید نظر قرار گرفته، زیرا آینده نگران کننده ای در پیش است. بررسی ها نشان می دهد تا ۲۰۲۵ میلادی تنها پنج کشور حوزه خلیج فارس شامل ایران، عربستان، کویت، عراق و امارات متحده عربی به عنوان عمده ترین تولیدکنندگان نفت و کشور های ایران، روسیه، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی پنج تولیدکننده اصلی گاز خواهند بود. ایران رتبه دوم از نظر ذخایر گاز، رتبه سوم از نظر تولید و رتبه چهارم از نظر مقدار مصرف جهانی را دارد. گاز طبیعی حدود ۷۴ درصد سبد سوخت های هیدروکربوری و ۷۰ درصد انرژی کشور را تأمین می کند. با این تفاسیر مصرف درست و اصلاح الگو های جاری مصرف از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مصرف نیازمند مدیریت

بی شک آمار های مصرف وحشتناک و مدیریت آن نیازمند توجه جدی است. اما برای تحقق امر بدین مهمی، نیاز به عزم ملی داریم که نیازمند توجه ملی، فراجناحی و فرادستگاهی برای اصلاح روش ها و الگو های است. ایران چهارمین مصرف کننده عمده گاز در جهان پس از آمریکا، روسیه و چین است و کانادا، قطر، ترکمنستان و نروژ در جایگاه های بعدی قرار دارند، آماری که اهمیت مدیریت مصرف را نشان می دهد.

بیشتر بخوانید:

پتروشیمی ها به خوبی در برابر تحریم ها مقاومت کردند

شاخص مثبت مصرف انرژی

در شرایط عادی، مقدار مصرف انرژی می تواند یکی از شاخص های مثبت در امر تولید، ایجاد ارزش و حداقل رشد اقتصادی باشد، اما وضعیت مصرف انرژی و زیان هایی که مصرف بی رویه در یک بخش به دیگر بخش ها می زند، نشان دهنده الزام به بازنگری برای استفاده بهینه و افزایش سهم بخش های مربوط به صنعت و تولید و حرکت به سمت بهینه سازی مصرف در همه بخش ها به ویژه در بخش خانگی و تجاری است. مصرف انرژی به اندازه ای بی ظابطه است که در تابستان برای تامین برق خانگی، برق صنایع را قطع می کنیم و در زمستان نیز برای تامین گاز خانگی، گاز صنایع را قطع می کنیم که در هر دو مورد به اقتصاد کشور زیان های جدی وارد می کنیم.

خطر برای آیندگان

واقعیت این است که باید مصرف انرژی مدیریت شود، زیرا با روش کنونی مصرف انرژی به ویژه گاز طبیعی، نه تن ها نسل های آینده از این ثروت ملی محروم می شوند، بلکه دور از انتظار نیست که نسل کنونی نیز با کمبود انرژی روبه رو شود، زیرا تولید و مصرف انرژی در کشور در حال سربه‎سر شدن است که عواقب جبران ناپذیری را بدنبال خواهد داشت.

مدیرت مصرف انرژی در پتروشیمی

از آنجا که مدیریت مصرف انرژی به عزم ملی نیاز دارد، مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی بر این مهم تاکید و مجتمع های پتروشیمی را ملزم به مدیریت مصرف انرژی در فرایند افزایش تولید از طریق تکمیل زنجیره ارزش کرد. مرتضی شاهمیرزایی با اشاره به اهمیت مدیریت مصرف انرژی در فرآیند تولید گفت: شاخص مصرف انرژی در ایران مطلوب نیست و باید با بهینه سازی مبتنی بر عقلانیت و تکنولوژی و با استفاده از توانایی های مراکز علمی و پژوهشی و دانش بنیان، مصرف انرژی را به حداقل برسانیم.

ضرورت اصلاح فرایند ها

کلی گویی دردی را درمان نمی کند، بلکه هر بخشی موظف است در این عرصه گام بردارد و باید راهکار عملی ارایه شود. به همین دلیل مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی بر اصلاح فرآیند ها و توجه به عملکرد بهینه تجهیزات توسط نیرو های متخصص صنعت به عنوان راهبردی موثر در جهت مدیریت مصرف انرژی یاد کرد و افزود: نقش مدیریت انرژی در این زمینه بسیار مهم است و باید به آسیب های اقتصادی و اجتماعی انتشار گاز های فلر توجه داشت.

تکمیل زنجیره ارزش

نکته بسیار مهمی که مطرح می شود، استفاده بهینه از شرایط موجود است. هنگامی که یک بنگاه اقتصادی فعالیت می کند، هرچقدر بتوانیم تولیدات دیگری در مسیر داشته باشیم، شاید مصرف را کاهش ندهد، اما افزایش تولید، مصرف انرژی را توجیه پذیر می کند. در این رابطه شاهمیرزایی با تاکید بر اینکه با افزایش تولید از طریق تکمیل زنجیره ارزش، شدت مصرف انرژی را کاهش دهیم، افزود: ممکن است در آینده نزدیک گاز های فلر اهرمی برای تحت فشار قرار دادن کشور توسط غرب باشد، پس باید به صورت ویژه در این زمینه اقدامات موثری انجام داد.

توجه به دانش

برای آنکه چالش مصرف را مدیریت کنیم، نیازمند بهره گیری از دانش هستیم تا با علم روز مصرف را کاهش و سود را بالا ببریم، رویکردی که مفهوم تحقق بهره وری است. به همین دلیل مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر اهمیت اشتراک گذاری دانش و باتوجه به اینکه مصرف بهینه و اقتصادی منابع انرژی از گذشته در فرهنگ ما وجود داشته گفت: باید عمیق تر و با در نظر داشتن بهره وری بیشتر از منابع انرژی به سوی استفاده بهینه از منابع موجود حرکت کنیم.