به گزارش پول نیوز ، ایده ارز دیجیتال منطقهای بیش از هر زمان دیگری دستیافتنی به نظر میرسد. آسیای مرکزی یکی از مهمترین مراکز انتقال مالی برونمرزی در جهان محسوب میشود و تنها در سال گذشته، کارگران مهاجر این منطقه مبالغی بین ۵ تا ۲۸۵ میلیون دلار به کشورهای خود ارسال کردهاند.
سیستم مالی کنونی به دلیل کهنه و کند بودن و وابستگی به دلار، هزینه تراکنشها را بالا میبرد و ارزهای دیجیتال میتوانند خلا سیستم تراکنش کارآمد را برای کارگران و بازرگانان پر کنند. این خلا در نواحی دورافتاده، که دسترسی به سیستم بانکی معمول دشوار است، با این فناوری مرتفع میشود.
روزنامه تایمز آسیای مرکزی در همین ارتباط نوشت: اقتصاد دیجیتال، همپای ائتلافهای منطقهای مانند «جامعه آسیای مرکزی» که توسط شوکت میرضیایف، رئیس جمهوری ازبکستان مطرح شده، میتواند در برابر هرگونه شوک اقتصادی بیرونی مانند تحریمها و نوسانات بازار نقش محافظ داشته باشد.
مدلهای ملی گوناگون
هر کشور آسیای مرکزی رویکرد متفاوتی در گسترش این فناوری دارد. «تنگه» (واحد پول رسمی) دیجیتال قزاقستان با هدف امنیت، ثبات و یکپارچگی با سیستم بانکی کنونی طراحی شده و قرار است تا پایان سال جاری میلادی راهاندازی شود.
قزاقستان مسیری غیرمعمول را پیموده و استیبل کوین با پشتوانه طلا را با هدف خودمختاری مالی طراحی کرده است. این ارز، علیرغم نگرانیها درباره شفافیت و پایداری و واکنش بانکهای سنتی، سلطه دلار را به چالش میکشد؛ به گونهای که تحلیلگران اذعان دارند واشنگتن پیشرفتهای این ارز دیجیتال را رصد میکند و بیم آن دارد که الگویی برای اقدامات مشابه در هند، چین و برزیل شود.
سایر کشورها در این عرصه گامهایی آهسته برمیدارند. دولت تاشکند سیاستهای سختگیرانهای اعمال کرده که نوآوری در این فضا را محدود میکند. تاجیکستان و ترکمنستان نیز نظارهگر هستند، اما نیازهای روزافزون جمعیتی هردو کشور را به سوی ابتکار دیجیتالی سوق میدهد. این مدلهای نامنسجم میتوانند هم تهدیدی برای آینده فناوری و هم فرصت باشند.
چالشهای کلیدی
آسیای مرکزی، علیرغم آغاز پرشتاب، مسیری پرچالش را پیش رو دارد. نخستین مانع، چندپارگی مقررات است. ارزهای دیجیتال به قوانین یکپارچه برای گمرک، مالیات و پروتکلهای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم نیاز دارند، در حالی که هر کشور به طور مستقل عمل میکند و این امر هماهنگی و یکپارچگی منطقهای را دشوار میسازد.
مانع دیگر، استفاده از زیرساختهای جداگانه است. ارزهای دیجیتال قزاقستان، ازبکستان و قرقیزستان هرکدام در بسترهای متفاوتی عمل میکنند و این نبود بستر مشترک، تراکنشهای برونمرزی را ناامن و ناکارآمد میسازد.
قابلیت استفاده گسترده و امنیت، بخش دیگری از نگرانیهای این حوزه است. یک سامانه منطقهای برای ۸۰ میلیون نفر باید توانایی مدیریت میلیونها تراکنش روزانه را داشته باشد، آن هم با حفاظتهای قدرتمند و زیرساختهای پیشرفته؛ قابلیتی که در حال حاضر هیچ کشور منفردی در اختیار ندارد.
حاکمیت پولی، حساسترین موضوع سیاسی منطقه است. هرچند تعامل میان کشورها افزایش یافته، اما اعتماد کافی برای حاکمیت مشترک پولی وجود ندارد.
از منظر جغرافیای سیاسی، آسیای مرکزی با پیچیدگیهای زیادی روبهرو است. چین و روسیه در حال راهاندازی ارزهای دیجیتال خود هستند و هرگونه اقدامی برای کاهش وابستگی به دلار یا سیستم پرداخت سوئیفت، توجه قدرتهای جهانی را جلب میکند و احتمال اعمال فشار از همه سو برای پنج کشور منطقه وجود دارد.
مسیر عملگرایانه پیش رو
با وجود این چالشها، آسیای مرکزی گزینههای واقعبینانهای برای رفع موانع دارد. یکی از گامهای اولیه میتواند ایجاد یک درگاه پرداخت دیجیتال منطقهای باشد؛ سامانهای مشابه مدل اروپایی که امکان انتقالهای فوری را بدون وابستگی به شبکه سوئیفت فراهم میکند.
گام بعدی، یکپارچه کردن مقررات مبارزه با پولشویی و ایجاد احراز هویت دیجیتال مشترک برای افزایش اعتماد میان کشورها است. همچنین میتوان چارچوب فنی واحدی ایجاد کرد تا تعاملپذیری و تراکنشها بدون به خطر انداختن حاکمیت ملی تسهیل شود.
آسیای مرکزی ظرفیت تبدیل شدن به یکی از پویاترین مناطق جهان در حوزه مالی دیجیتال را دارد. ایجاد یک واحد پول مشترک هنوز هدفی دور از دسترس است، اما یک شبکه پرداخت یکپارچه و قابل تعامل کاملاً دستیافتنی به نظر میرسد.
آژانس خلاقیت کوانتا