حذف صفرها از پول ملی؛ طرح بلاتکلیف 25 ساله

بر اساس این طرح هر “تومان” معادل ده هزار (10000) ریال فعلی و صد (100)  “ریال جدید” خواهد بود.

“دوره گذار” از ریال به تومان 24 ماه پیشنهاد شده است و طی این مدت سکه ها و اسکناس های موجود جمع آوری و جایگزین می شوند. ناگفته نماند که این طرح برای اجرایی شدن باید در مجلس و شورای نگهبان به تایید برسد.

دولت 2 دلیل برای اجرای این طرح عنوان کرده است: “وجود تورم مزمن” و ” کاهش قدرت خرید واحد پول ملی”

در ادامه این طرح 8 مشکل ایجاد شده به دلیل ضعیف شدن پول ملی عنوان شده است: 1 – افزایش قابل توجه حجم اسکناس در گردش 2 – استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره 3 – خارج شدن مسکوکات از چرخه مبادلات اقتصادی 4 – افت حیثیت ظاهری پول ملی در مقایسه با سایر ارزهای بین المللی 5 – عدم کاربرد نام واحد پول رسمی (ریال) و جایگزینی آن با واژه غیررسمی “تومان” 6 –  بالا بودن استهلاک اسکناس به دلیل نگهداری آن در حجم بالا 7 – هزینه بالای چاپ و امحای اسکناس 8 – استهلاک بالای دستگاه های خودپرداز.

این اولین باری نیست که پیشنهاد حذف صفر از پول ملی مطرح می شود. در دولت های مختلف این طرح مورد بررسی قرار می گرفت ولی بدون حصول نتیجه ای پایان می یافت. سال 95 هیات دولت لایحه پیشنهادی بانک مرکزی برای حذف صفر از پول ملی را به تصویب رساند.

نخستین بار در سال 1372 یعنی 25 سال قبل بانک مرکزی ایران حذف 3 صفر از واحد پول ملی را مورد بررسی قرار داد ولی بدون هیچ نتیجه ای این طرح متوقف شد.

تغییر واحد پول ملی و حذف صفرهای های آن در سال 1386 و در دولت اول مهر و مهرورزی محمود احمدی نژاد نیز مطرح شد. حتی در آن سال برای نام جدید واحد پول ملی و طرح اسکناس های جدید سایت ” طرح اصلاح پول ملی” راه اندازی شد و از مردم دراین خصوص نظرخواهی کردند اما این طرح نیز آغاز نشده پایان یافت.

تعدادی از کشورهای جهان در گذشته تجربه های موفق و ناموفق در حذف صفر از پول ملی شان داشته اند.

زیمبابوه جزء تجربه های ناموفق این طرح است. تورم بسیار بالای این کشور باعث شد از سال 2006 در سه مقطع 25 صفر از واحد پول این کشور حذف شود.
ترکیه در همسایگی کشور ما در لیست کشورهای موفق طرح حذف صفر از پول ملی قرار دارد. در آغاز اجرایی شدن این طرح در سال 2005 نرخ تورم 80 درصد اعلام شد و پس از حدود 2 سال این عدد به 7 درصد کاهش پیدا کرد.