به گزارش پول نیوز، پول نیوز_ مریم کریم پور; جلوه هاي بي نظير طبيعت و حيات وحش ايران زمين باعث شده است كه ايران از قابليت هاي بزرگ اكوتوريسمي برخوردار باشد اما متاسفانه در سال هاي اخير از مجموع اندك گردشگران وارد شده به ايران تنها2/2درصد اكوتوريست بوده اند.
فراهم نبودن زيرساختهاى مورد نياز براى توسعه گردشگرى امكان ورود حدود يك ميليون و پانصدهزار اكوتوريست خارجى را مطابق پيش بينىهاى برنامه سوم دور از دسترس كرده است.
از مهمترين دلايل اين امر، شناخت ناكافى برخى مسوولان از اكوتوريسم، نداشتن متخصص اكوتوريسم، عدم انتشار نشريات فعال و تخصصى در اين حوزه و نيز عدم ساخت برنامه هاى جذاب تلويزيونى است. در اغلب كشورهاى جهان كه حتي از نظر تنوع اقليمى و جاذبههاى طبيعى قابل مقايسه با ايران نيستند، آژانسهاى تخصصى بسيارى تشكيل شده كه تنها در زمينه اكوتوريسم فعاليت می كنند.
اكوتوريسم جهان داراى ۸ شاخه اصلى و حدود ۸۰۰ شاخه فرعى است و از اين رو آژانسها مجبورند آن را به صورت تخصصى برگزار كنند چون هيچ فرد، گروه و آژانسى نمی تواند به تنهايى همه رستههاى اكوتوريسم را به دليل گستردگى آن پوشش دهد. وضعيتى كه به نظر می رسد در كشورمان چندان مورد توجه قرار نگرفته و از اين رو، نتوانسته است سهم واقعى خود را نيز به دست آورد.
بنا به پيش بينى سازمان جهانى جهانگردى در سال ۲۰۲۰ ميلادى ضعيف ترين و پايين ترين كشورهاى توريست پذير جهان از طريق اين صنعت افزون بر ۲۰ ميليارد دلار درآمد كسب خواهند كرد و متوسط درآمد كشورهاى توريست پذير نيز در اين سال به ۵۰ ميليارد دلار خواهد رسيد.
ايران در صورت سرمايه گذارى و تأكيد بر جذب گردشگر طبيعي (اكوتوريست)، می تواند به راحتى به درآمدهاى پيش بينى شده سازمان جهانى جهانگردى دست يابد. وجود ۱۴ اقليم مختلف، ۱۲ هزار نوع گياه، ۱۶۳ گونه پستاندار، ۱۹۶ گونه خزنده، ۱۷۴ گونه ماهى، ۲۰ گونه دوزيست و ۵۰۰ گونه پرنده در ايران كه به تنهايى به اندازه كل پرندگان سراسر قاره اروپا هستند، امتيازاتى است كه می تواند ايران را به سوى سهم واقعى اش سوق دهد. متوسط سفر ۵۰ درصد اكوتوريستهاى جهان بين ۸ تا ۱۴ روز است و براساس آمارها هر اكوتوريست به طور متوسط بين ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار درآمد ارزى به ارمغان می آورد.
آنچه حائز اهميت است اين است كه نه تنها چرخ بسيارى از مراكز اقامتى در دورافتاده ترين نقاط كشور به حركت در می آيد بلكه ضمن رونق تورهاى طبيعت گردى و نياز اكوتوريستها به امكانات متعدد، براى عده كثيرى نيز اشتغال ايجاد خواهد شد. اكوتوريسم موجب فقرزدايى، ارتقاى سطح زندگى مردم و كاهش مهاجرت روستایيان به شهرها می شود. اكوتوريسم تنها شاخه اى از گردشگرى است كه به مشاركت جوامع محلى نياز اساسى دارد چرا كه بهترين و توانمندترين راهنمايان تورهاى گردشگرى طبيعى كسى نيست جز بوميان ساكن اين مناطق كه به راحتى می توانند هدايت چنين تورهاى تخصصى را برعهده گيرند. همين مسأله در كاهش مهاجرتهاى بى رويه نيز نقش اساسى ايفا می كند.
اكوسيستم ايران، بستر مناسبي براي سودآوري در بخش اكوتوريسم است. هرچند بسياري از گونههاي نادر جانوري ايران يا به كلي منقرض گشته و يا در معرض انقراض هستند، ليكن هنوز هم گونههاي متنوع جانوري و گياهي در خور توجهي كه در اقاليم گوناگون موجود است، در صورت مديريت صحيح، می تواند جوابگوي گردشگران باشد. عليرغم قرار گرفتن بر كمربند خشك جهان، اما تنوع اقليمي و زيستگاههاي گوناگوني براي جلب سياحان در ايران وجود دارد.
ايران با توجه به آنكه در جوار منطقه پرفشار حاره قرار دارد، داراي اقليم خشك و نيمه خشك و چشم اندازهاي زيستي ناشي از اين پديده است . مجموعهاي از چينخوردگيهاي دوران هاي اول، دوم و سوم زمين شناسي نيز موجب شده است كه ايران يكي از بلندترين فلاتهاي دنيا باشد.
دو رشته كوه مرتفع و وسيع البرز و زاگرس با بيش از 300 قله با ارتفاع بالاي 4000 متر از سطح دريا در دل يك منطقه ی خشك و بياباني مجموعهاي از چشماندازهاي كوهستاني و جنگلي با شرايط اقليمي معتدل و حتي همراه با يخچالهاي دایمي ايجاد كردهاند.
اين تنوع جغرافيايي علاوه بر فراهم كردن شرايط مناسب براي زيست گونههاي متفاوت گياهي و جانوري موجب تنوع در فرهنگ و قوميت، آداب و سنن، زبان و موسيقي، پوشاك، صنايع دستي و نحوه زيست در بين مردمان اين ديار نيز شده است.
متأسفانه درك نادرست و غلط از مفهوم اكوتوريسم در كشور موجب شده تا تنها شكارچيان به نوعى از حيات وحش كشور بهره مند شوند. حيات وحش متنوع ايران به جاى جذب عكاسان و گردشگران طبيعت، آماج گلوله هاى شكارچيان قرار مى گيرند تا بار ديگر مفهوم نادرستى از توريسم طبيعت يا به اصطلاح توريسم شكار به نمايش گذاشته شود.
همين امر طى سالهاى اخير نسل بسيارى از گونههاى جانورى را در خطر انقراض قرار داده است. در حالى كه در كشور آمريكا تنها تماشا و عكاسى از پرندگان در تالابهاى اين كشور تا ۱۰ ميليارد دلار درآمد اقتصادى براى دولت ايجاد ميكند. درآمد حاصل از جذب گردشگران طبيعت در آمريكا در سال ۲۰۰۰ به ۶۰ ميليارد دلار رسيد. اما سهم ايران با وجود اين همه جاذبههاي طبيعى بى بديل صفر است.
عليرغم وجود اين مسایل يأس آور، هنوز هم طبيعت ايران چنان سفره زيبايي در مقابل ما گسترانيده است كه با مديريت صحيح می توان از آن حداكثر بهره وري را كرد. بديهي است اين مهم تنها به دوش سازمانهاي جهانگردي و گردشگري و سازمان حفاظت از محيط زيست نخواهدبود كه مديريت ساير بخشها شامل صنايع، معادن، راه و ساختمان، آموزش و پرورش، بخشهاي فرهنگي، رسانهها و صداوسيما را در يك حركت جامع و عزم ملي می طلبد.
در حقيقت بايد با مــديريتي جامع در زمينه اكوتوريسم، علاوه بر حفظ جنگلها و مراتع، به شناسايي زيباييهاي اين خطه به جهانيان و توليد درآمد ملي و ارزآوري مناسب و ساماندهي اقتصادي كشور ياري بخشيد.