به گزارش پول نیوز، جام جم: امروزه، كوتاه و بلند كردن موها، مدل دادن و ديگر آراستن ها، جزو ضروريات و تقريبا بخش اعظم زندگي دختران و پسران شده است يا پسرها كه قبلا با ماشين نمره چهار، سر خود را اصلاح مي كردند، ولي حالا ديگر هزينه كوتاه كردن يا آرايش موي سر يك نوجوان پسر، سر به فلك مي زند! بنابراين مشاهده مي كنيم همه چيز، دستخوش تغيير و تحول شده است.
ولي توجه به مد و اهميت دادن به لباس و آرايش از ويژگي هاي رفتاري مهم اين دوره (نوجواني) به شمار مي آيد. در اين سن، نوجوان به ظاهر خود توجه بيش از حد نشان مي دهد.
مُد و پيروي از آن، از شيوه هاي بالندگي نوجوانان شده است، همچنين نوجوان به پوشيدن لباس هايي علاقه مند است كه در ميان همسالان خود محبوبيت دارد يا از الگوهاي زمانش كه ممكن است هنرپيشه يا يكي از افراد سرشناس جامعه خود يا كشور خارجي باشد، پيروي مي كند و جالب اينجاست كه با تغيير مد، علاقه اش نيز نسبت به مد قبلي تغيير مي كند.
دلايل توجه به لباس و مد
اگر نوجوان به سر و وضعش بيش از حد توجه نشان مي دهد و به پوشيدن لباس هاي عجيب و غريب علاقه زيادي دارد، بايد گفت دلايل گوناگوني مي تواند عامل چنين رفتاري باشد. گاهي اين گونه رفتارها از حالت «خودشيفتگي» نوجوان نشات مي گيرد كه در اين سن بشدت ظاهر مي شود.
وابستگي به گروه همسالان نيز از جمله عواملي است كه باعث پيروي نوجوان از مد و توجه او به ظاهرش مي شود، زيرا وسيله اي است براي هماهنگي با همسالان و مورد قبول آنان قرار گرفتن. متأسفانه پيروي از مد و پوشيدن لباس هاي ناهمگون، مي تواند نوعي واكنش ستيزه جويانه نوجوانان نسبت به مسائل و موضوعاتي باشد كه در جامعه مي گذرد و آنها با اين مسائل مخالفند و به اين ترتيب، ناخشنودي خود را ابراز مي دارند.
پيروي از مد گاهي هم وسيله اي براي اعلام جنگ به بزرگ ترها و احتمالا دهن كجي به اجتماع است، نوجوان مي خواهد ناسازگاري خود را با محيط به نوعي ابراز كند، چون راهي نمي يابد، ناچار به پيروي از مد كه يكي از اين وسيله هاست، متوسل مي شود. برخي نوجوانان نيز به دليل مورد توجه قرار گرفتن به طرف مد مي روند.
اهميت دادن به مدل لباس و پوشاك ويژگي مهم دوره نوجواني است. يكي از دلايل اين اهميت، آن است كه از اين طريق نوجوانان تجربه مي كنند چه كسي هستند و مي خواهند كه ديده شوند. البته پوشاك و مدل لباس براي هر فردي نوعي علامت هويتي تلقي مي شود.
با وجود اين، از آنجا كه نوجوانان در دوره رشد و تحول هستند، در درجه اول طرز لباس پوشيدن آنها نشان دهنده تصور آنان از خودشان است لذا نوع پوشاك و لباس اهميت بيشتري براي آنها پيدا مي كند. علاوه بر اين، نوجوانان مي آموزند طرز لباس پوشيدن نقش مهمي در روابط اجتماعي و اين كه از سوي ديگران چگونه مورد ارزيابي قرار مي گيرند، ايفا مي كند.
از اين رو، طرز و مدل لباس هم براي همسالان و هم بزرگسالان نشانه مهمي مي شود. شواهد نشان مي دهد لباس هاي مُد در دبيرستان، نشان از پايگاه و شأن بالاي اجتماعي مي دهد و برعكس لباس هايي كه كمتر مُد هستند، داراي پايگاه و شأن پايين اجتماعي است.
چه لباسي بپوشم؟
اين هم يكي از سوالاتي است كه نوجوانان دائما از والدينشان مي كنند. چندين دست لباس دارند، ولي موقع انتخاب لباس متحيرند كه چه لباسي بپوشند. نوجوان از هيچ لباسي براي مدتي طولاني راضي نيست و فكر مي كند اگر هر روز لباس جديدي برايش بخرند، وضعش از آنچه هست، بهتر مي شود.
مرتبا با سر و وضعش ور مي رود، اين لباس را نپوشيده، آن يكي را امتحان مي كند. هنوز از پيراهني استفاده نكرده، به بهانه قشنگ نبودن، آن را به كناري مي اندازد، يا به دوست تازه اش مي بخشد. نوجواني كه هنوز اندامش كاملاً شكل نگرفته، پاهايش باريك است، گردنش لاغر است و يكدفعه قد كشيده، از هر لباسي بيزار است؛ براي اين كه هيچ لباسي به اين اندام تازه شكوفا شده نمي آيد پس او حق دارد كلافه باشد.
او همه تقصيرها را به گردن طرح و مدل لباس مي اندازد، در حالي كه مشكل از جاي ديگري آب مي خورد.البته اين واكنش ها غالبا به دو گروه از نوجوانان تعلق دارد؛ گروه اول، آنهايي هستند كه مي خواهند مورد توجه قرار گيرند و هركجا ظاهر مي شوند، صحبت از آنان باشد.
اينها در واقع اعتماد به نفس كمتري دارند و اضطراب، از ويژگي هاي بارز آنهاست. درست به همين دليل در اكثر انتخاب هاي خود، و من جمله لباس، مردد و سردرگم اند. گروه دوم هم كه تفاوت هاي رفتاري زيادي با گروه اول ندارند، گرفتار رفاه فراوان هستند و آنچه را كه اراده مي كنند، والدين بلافاصله برايشان فراهم مي كنند. تنها واكنش اصولي والدين، اين است كه با برقراري رابطه اي عاطفي و مهرانگيز، آنها را به تعادل برسانند.
عده اي ديگر اصلا به سر و وضع خود اهميت نمي دهند، هر چه دم دستشان مي آيد مي پوشند و دنبال مد و اين جور چيزها نيستند و به هر چه برسند قانعند، آنها از بس كه از ريخت و قيافه خويش بيزارند، هيچ فكر نمي كنند با پوشيدن لباس يا تغيير آن بهتر شوند، بنابراين همه چيز را رها مي كنند.
آنچه مسلم است، بيشتر اين واكنش ها طبيعي و اقتضاي سن آنهاست. والدين وقتي به طبيعي بودن اين گونه عكس العمل ها واقف شوند، صبوري لازم را براي تغييرات خواهند داشت و در مقابل چنين رفتارهايي، برخوردهاي از پيش تعيين شده خواهند داشت.
خطر تهاجم غرب
غربي ها براي نفوذ در ميان ما شگردهاي خاصي دارند كه انتقال مد هم يكي از اين حيله هاست. متأسفانه نوجوانان به علت نداشتن اعتماد به نفس كافي، خود را باور ندارند و ناخودآگاه فكر مي كنند اگر از مد پيروي كنند، شايستگي بيشتري خواهند داشت.
خطر الگوها در خانه
شما مي دانيد كه فرزند، الگوي اوليه را از والدين مي گيرد. وقتي فلان خانم يا آقا تحت تأثير مد، هر هفته لباس هاي خود را به رنگي در مي آورد و ده ها تقليد كوركورانه از فرهنگ غرب مي كند، نمي تواند فرزندان خود را نسبت به پيروي از مد باز دارد.
خطر از خودبيگانگي فرهنگي
خطرناكترين نوع از خودبيگانگي، از خود بيگانگي فرهنگي است، زيرا اصولا ظهور فرهنگ كشوري بيگانه در جامعه و رواج و توسعه آن، باعث از خودبيگانگي فرهنگي مي شود. هنگامي كه فرد، تمام خصايص و سنت هاي مفيد فرهنگي كشورش را بدون توجه و شناخت نديده بگيرد و سمبل ها و آداب و رسوم كشورهاي بيگانه را به علت مترقي بودن بپذيرد و آن را توجيه كند، به از خود بيگانگي فرهنگي مبتلا شده است.
تداوم چنين كاري باعث سوء تربيت افراد و در نتيجه، افزايش مشكلات و نابساماني هاي داخلي و خارجي جامعه مي شود. پيروي از مد، لباس و آرايش برايش اهميت خاص دارد؛ مي خواهد از ديگران ياد بگيرد و تقليد كند. گاهي در اين راه زياده روي مي كند و اغلب شرايط فرهنگي، اجتماعي، سنتي و بودجه خانواده را در نظر نمي گيرد.
توجه به ظاهر، باعث مي شود از يكديگر لباس قرض بگيرند كه اين رفتار بيشتر در ميان دختران ديده مي شود. سعي كنيد با فرزندتان صحبت كنيد و شرايط زندگي خود را با او در ميان بگذاريد و به جاي سرزنش، تلاش كنيد هويت او را كه يك ايراني است به وي تفهيم كنيد تا باور او نسبت به خود و كشورش بيشتر شود. مشكل ما اين است كه خودمان و فرهنگمان را دست كم مي گيريم.
توصيه هايي در مورد مساله مد
لباس، آراستگي ظاهر و همرنگ شدن با همسالان از جمله عواملي است كه مانع به وجود آمدن احساس عدم تناسب با جامعه در نوجوان مي شود. براي برخورد با مساله مدپرستي در نوجوانان نكاتي ذكر مي شود، كه عبارتند از:
1- براي در پيش گرفتن رفتار منطقي و درست در اين مورد، قبل از هر چيز بايد سعي كنيد درباره مد يا نوآوري لباس نوجوانان اطلاعاتي بدست آوريد. منظور اين نيست كه بايد حتماً از مد پيروي كنيد، بلكه هدف اين است كه با به دست آوردن اين آگاهي، به ياد روزگار جواني و ميزان توقع خود از والدينتان بيفتيد و در رفتار خود با فرزندتان صبر بيشتري به خرج دهيد.
2- اصرار نداشته باشيد هر چه را شما مي پسنديد، او هم بپسندد. او را در انتخاب لباس آزاد بگذاريد و راهنمايي اش كنيد. گاهي ممكن است در انتخاب اشتباه كند و در اشتباه خود اصرار هم داشته باشد؛ ولي تجربه اي كه از آن اشتباه به دست مي آورد، تأثيرش بيشتر از نصيحت هاي شما در اين زمينه است.
3- با در نظر گرفتن بودجه خانواده رفته رفته مقدار پولي را كه براي لباسش در نظر گرفته ايد، در اختيارش بگذاريد. به او اجازه دهيد براي انتخاب لباس، نظر خود را بدهد، هر چند ممكن است در انتخاب هاي اوليه اش دچار اشتباه شود، اما بتدريج مي آموزد كه بايد با در نظر گرفتن همه جوانب اجتماعي، خانوادگي و مانند آنها براي خود لباس تهيه كند.
4- اگر سليقه او مورد پسند شما نيست او را مسخره نكنيد يا مستقيماً او را به باد انتقاد نگيريد. اين گونه رفتارها و روش هاي تند و مستقيم باعث مي شود كه حالت تدافعي به خود بگيرد.
5- در دوران دبيرستان دختران علاقه زيادي به آرايش دارند. در اين سن به علت اختلالاتي كه در ترشح غدد داخلي ايجاد مي شود، اغلب دچار كك و مك يا آكنه مي شوند و سعي دارند اين عيب را با آرايش صورت بپوشانند. قبل از هر چيز سعي كنيد مشكل پوستي فرزندتان را از بين ببريد. در اين مورد خيلي صميمانه و غيرمستقيم او را راهنمايي كنيد. روش درست را به او بياموزيد و به او بفهمانيد كه سادگي يك دختر نوجوان را زيباتر نشان مي دهد.
6- بهتر است در اين دوره بحراني با او درنيفتيد و نظرتان را با اجبار به او تحميل نكنيد. بيشتر اعمال او به اين دليل است كه مي خواهد مورد توجه و تأييد ديگران قرار گيرد و كانون توجه باشد. بنابراين آرامش خود را حفظ كنيد، چون به او كمك مي كند دردها و مشكلاتش را آسان تر حل كنید.