هوشمندی بانك ملت در بازار ارز

به گزارش پول نیوز ، بر خلاف باور عمومی که گمان می کنند بانکها فقط با دادن تسهیلات و گرفتن بهره کسب درآمد می کنند، بانکداری ابزارهای بسیاری در اختیار دارد که هر کدام می تواند به سودآوری منجر شود. یکی از این ابزارها، تسعیر ارز است، ابزاری که بانک ملت با بهره گیری از اعمال نرخ تسعیر ارز ابلاغی بانک مرکزی، بالغ بر 323 هزار میلیارد ریال سود شناسایی کرد.

در حالی این میزان تسعیر ارز در حساب بانک ملت نشسته که باید تعریف درستی از این مقوله داشته باشیم. هر کشوری با شرایط اقتصادی و منطقه جغرافیایی، با واحد پولی مخصوصی معاملات اقتصادی می کند که اگر معاملات بین دو کشور با واحد پولی مختلف انجام شود، باید برای ثبت این مبلغ در دفاتر حسابداری آن را به پول ملی خود تبدیل کند که از آن به عنوان تسعیر ارز یاد می شود.

تسعیر به معنای قیمت گذاری و نرخ گذاری است و در معاملات بین کشورها زمانی به کار می‌رود که دو واحد پولی بخواهد به یکدیگر تبدیل شود. به عنوان مثال هنگامی ‌که در یک بنگاه اقتصادی در داخل ایران همه دفاتر مالی به ریال باشد و بخواهد با شرکت دیگری با نرخ ارز خارجی مثل دلار، یورو یا… به معامله بپردازد، باید پول مبادله شده را به ریال تبدیل و سپس ثبت کند، این تبدیل واحد پولی تسعیر ارز نامیده می‌شود. تسعیر ارز را می‌توان به معنی تجدید ارزیابی در دارایی‌های ارزی نامید بصورتی که ارزش دارایی‌های ارزی با نرخ‌های جدید مورد محاسبه قرار گیرد.

سوالی که مطرح می شود، این است که چه تفاوتی بین تبدیل ارز و تسعیر ارز وجود دارد. تبدیل ارز یعنی واحد پولی دارایی بصورت واقعی تغییر کند ولی در تسعیر ارز، دارایی ثابت می‌ماند و تغییر نمی‌کند و فقط مبنای ارزیابی آن تغییر می‌کند. حسابداران با تسعیر ارز بررسی می‌کنند که این نرخ تغییرات ارز در عملیات مالی چه تاثیری داشته، آیا برای بنگاه اقتصادی سودآور یا زیانده بوده است. در واقع هدف اصلی تسعیر ارز نیز همین است تا شرکت‌ها بدانند چه اتفاقی برای میزان واقعی سود و زیان انها با تغییر نرخ ارز افتاده است.

برای روشن شدن بیشتر، بهتر است بدانیم در چه معاملاتی تسعیر نرخ ارز به کار می‌رود. معاملاتی که در آنها دارایی‌هایی به فروش می‌رسد یا بدست می‌آید و تسویه مالی بدهی‌ها بصورت ارزی باشد. وام‌ها و تسهیلاتی که تسویه آن‌ها قرار است بصورت ارز باشد و کالاها و خدماتی که مورد معامله قرار می‌گیرد و با ارز پرداخت می‌شود.

سوال مهتر این است که چگونه تسعیر ارز باعث سود و زیان می‌شود. از آنجا که نرخ ارز ثابت نیست و در نوسان است، شرکت‌هایی که معاملات خود را با ارز انجام می‌دهند با سود یا زیان درگیر می شوند. به عنوان مثال، کالایی به یک کشور خارجی 20 هزار دلار فروخته شده و قیمت دلار در هنگام فروش 50 هزار تومان باشد، اگر در هنگام دریافت پول قیمت دلار از 50 هزار تومان بالاتر رفته باشد، شرکت سود کرده و اگر کمتر از 50 هزار تومان شود، دچار زیان شده که به این افزایش یا کاهش درآمد، سود یا زیان ناشی از تسعیر می‌گویند.

تسعیر ارز بصورت روزانه، ماهانه و سالانه انجام می‌شود که بهترین و دقیق ترین روش محاسبه روزانه است.

اقلام پولی مانند اوراق مشارکت، موجودی نقدی و سپرده کوتاه مدت که تغییر نرخ ارز می‌تواند باعث سود و زیان برای شرکت‌ها شود و تغییر نرخ تسعیر ارز در آنها موثر است، اقلام ملاک تسعیر نرخ ارز است و اقلام غیر پولی مثل کالاها، پیش پرداخت و بیعانه، تغییر نرخ تسعیر ارز در آنها موثر نیست.

با این اطلاعات ابتدایی در مورد تسعیر ارز، بخوبی می توان اعلام سود بانک ملت از تسعیر ارز را که در سامانه کدال سازمان بورس منتشر شده، تحلیل کرد. با در نظر گرفتن نرخ تسعیر ارز اعمال شده در صورت‌های مالی اعمال شده در سامانه کدال و با توجه به میزان خالص دارایی‌های ارزی این بانک، اعمال نرخ تسعیر ارز ابلاغی بانک مرکزی موجب شناسایی مبلغ تقریبی 323 هزار میلیارد ریال سود تسعیر ارز شده که پس از کسر مالیات ابرازی به صورت خالص بالغ بر 242 هزار میلیارد ریال در گزارش های مالی بانک ملت قابل برآورد است.

بانک ملت تاکید کرده مبالغ فوق قطعی نیست و پس از تهیه و تکمیل صورت ‌های مالی و رسیدگی از سوی سازمان حسابرسی و اعمال تعدیل های مد نظر سازمان بورس، مبلغ نهایی در صورت‌های مالی درج خواهد شد.