صادرات فرش دستباف ایران؛ آمار ۴۰ میلیون دلاری واقعی نیست

به گزارش پول نیوز ، صادرات فرش دستباف ایران، که زمانی یکی از مهم‌ترین منابع درآمد ارزی غیرنفتی کشور بود، در سال‌های اخیر با موانع متعددی مواجه شده است. زهرا کمانی، رئیس مرکز ملی فرش ایران، اعلام کرد که آمار رسمی ۴۰ میلیون دلاری صادرات فرش دستباف دقیق نیست، زیرا بخش قابل‌توجهی از این محصول به‌صورت غیررسمی و چمدانی توسط مسافران از کشور خارج می‌شود. این موضوع، پیچیدگی‌های ثبت دقیق آمار صادرات و چالش‌های موجود در این صنعت را نشان می‌دهد.

در دهه‌های گذشته، صادرات فرش دستباف ایران به رقم چشمگیر ۲ میلیارد دلار در سال رسیده بود که نتیجه جایگاه ویژه این محصول در بازارهای جهانی و تقاضای بالای کشورهای مختلف بود. با این حال، تحریم‌های بین‌المللی، قوانین دست‌وپاگیر داخلی، و برخی کاستی‌ها در سیاست‌گذاری‌ها، روند صادرات را به شدت نزولی کرده است. این عوامل نه‌تنها درآمد ارزی کشور را کاهش داده، بلکه تولید و اشتغال در این صنعت فرهنگی و هنری را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

با وجود این چالش‌ها، تولید فرش دستباف در ایران همچنان با ظرفیت بالایی ادامه دارد. بر اساس اعلام رئیس مرکز ملی فرش، سالانه حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار مترمربع فرش دستباف در کشور تولید می‌شود. این حجم تولید، نشان‌دهنده توانمندی بالای این صنعت است، اما نبود بازارهای صادراتی مناسب و مشکلات نقل‌وانتقال ارز، مانع بهره‌برداری کامل از این ظرفیت شده است. صادرات غیررسمی و چمدانی نیز باعث شده تا آمارهای رسمی نتوانند تصویر دقیقی از وضعیت واقعی ارائه دهند.

رفع موانع صادراتی و بازنگری در سیاست‌های این حوزه، ضرورتی انکارناپذیر برای احیای جایگاه فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی است. حذف قوانین دست‌وپاگیر، تسهیل فرآیندهای صادراتی، و تقویت دیپلماسی اقتصادی می‌تواند به بازگشت این صنعت به روزهای اوج خود کمک کند. همچنین، توسعه بازارهای جدید در کشورهایی مانند چین، ژاپن، و آلمان، که همچنان از خریداران اصلی فرش ایرانی هستند، راهکاری مؤثر برای افزایش صادرات به شمار می‌رود.

در حال حاضر، رقبایی مانند هند و ترکیه با سرمایه‌گذاری گسترده، جایگاه خود را در بازار جهانی تقویت کرده‌اند. با این حال، فرش دستباف ایران به دلیل اصالت، کیفیت، و طرح‌های منحصربه‌فرد، همچنان پتانسیل بالایی برای رقابت دارد. حمایت‌های هدفمند و رفع موانع می‌تواند صادرات فرش دستباف ایران را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمد غیرنفتی کشور احیا کرده و نقش مؤثری در توسعه اقتصادی ایفا کند.