به گزارش پول نیوز ، خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی از تداوم بنبست هستهای ایران و آمریکا خبر داده که محور اصلی آن، اختلاف ریشهای دو طرف بر سر موضوع حساس غنیسازی اورانیوم است. به نظر میرسد مواضع کنونی واشنگتن و تهران در خصوص سطح مجاز غنیسازی، فاصله بسیار زیادی با یکدیگر دارد و همین امر، چشمانداز هرگونه پیشرفت در جهت دستیابی به توافق هستهای جدید را مبهم ساخته است.
بر اساس آنچه رویترز گزارش داده، ایالات متحده آمریکا به صراحت از جمهوری اسلامی ایران خواسته است که در صورت تمایل به انعقاد یک توافق هستهای جدید با طرف آمریکایی، باید به طور کامل و برای همیشه فعالیتهای مربوط به غنیسازی اورانیوم را کنار بگذارد. این درخواست نشاندهنده رویکردی بسیار سختگیرانه از سوی آمریکاست که برخلاف توافق قبلی (برجام) که سطحی از غنیسازی را تحت نظارت شدید مجاز میدانست، اکنون به دنبال توقف کامل آن است.
رویترز در تأیید این موضع آمریکا به نقل از استیو ویتکاف آورده است: «ما حتی نمیتوانیم اجازه دهیم ۱٪ از قابلیت غنیسازی وجود داشته باشد. غنیسازی امکان ساخت سلاح را فراهم میکند.» این نقل قول بر دیدگاه امنیتی آمریکا تأکید دارد که هرگونه سطح از توانمندی غنیسازی را پتانسیلی برای انحراف به سمت تولید جنگافزار هستهای تلقی کرده و خواهان برچیدن کامل آن است.
پاسخ مقامات جمهوری اسلامی ایران به این درخواست آمریکایی، آنطور که در گزارش رویترز بازتاب یافته، بسیار فوری و قاطع بوده است. عباس عراقچی، از چهرههای کلیدی تیم مذاکرهکننده سابق ایران، در واکنش به این خواسته، آن را کاملاً «غیرواقعبینانه» خوانده و به صراحت اعلام کرده است: «غنیسازی در ایران چیزی نیست که بتوان جلوی آن را گرفت.» این موضع نشاندهنده تأکید ایران بر حفظ حق خود برای غنیسازی و مقاومت در برابر خواستههای مبنی بر توقف کامل این فعالیت است.
این تضاد آشکار در خصوص غنیسازی، عمق فاصلهای که در حال حاضر دیدگاههای ایران و آمریکا در زمینه پرونده هستهای را از هم جدا میکند، به خوبی نمایان میسازد و نشان میدهد که بنبست هستهای ایران و آمریکا همچنان پابرجاست. این وضعیت تفاوت قابل توجهی با شرایطی دارد که منجر به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام) شد. در آن زمان، ایران با پذیرش محدودیتهای سختگیرانه بر برنامه غنیسازی خود در ازای لغو بخش عمدهای از تحریمهای بینالمللی و یکجانبه آمریکا موافقت کرد.
اما دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، که در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و تحریمهای سنگین اقتصادی علیه ایران را دوباره اعمال کرد، اکنون نیز به دنبال دستیابی به یک توافق جدید است، اما با شرایطی که به گفته وی باید به مراتب سختگیرانهتر از برجام باشد و روند دستیابی به آن نیز با سرعت بیشتری طی شود. رویترز در بخش دیگری از گزارش خود به نقل از ترامپ آورده است: «آنها پیشنهادی دارند. مهمتر از آن، آنها میدانند که باید سریع اقدام کنند، وگرنه اتفاق بدی خواهد افتاد.» این جمله را میتوان هشداری از سوی وی مبنی بر پیامدهای ناگوار (احتمالاً تشدید فشارها یا گزینههای دیگر) در صورت عدم حصول سریع توافق قلمداد کرد. گزارش رویترز در مجموع تصویری از یک وضعیت پیچیده و دشوار در پرونده هستهای ایران را ترسیم میکند که در آن، موضوع غنیسازی همچنان کانون اصلی اختلافات و عامل اصلی بنبست هستهای ایران و آمریکا باقی مانده است.