به گزارش پول نیوز ، داشتن خواب عمیق برای داشتن یک زندگی و بدن سالم ضروری است. بازسازی بدن، تقویت سیستم ایمنی و بهبود حافظه از فواید داشتن یک خواب کافی می باشد. پول نیوز نکات لازم برای داشتن یک خواب کافی را یادتان می دهد.
منظور از خواب عمیق چیست ؟
خواب عمیق یا مرحله N3 (از چرخههای خواب NREM)، عمیقترین مرحله خواب غیر حرکت سریع چشم (non-REM) است. این مرحله نقش حیاتی در بازسازی و ترمیم بدن دارد و برای سلامت جسمی و ذهنی بسیار مهم است.
ویژگیهای خواب عمیق:
- فعالیت مغزی کند: در خواب عمیق، امواج مغزی به شکل امواج دلتا (آرام و بزرگ) هستند. این نشاندهنده کاهش فعالیت مغز و استراحت آن است.
- بازسازی بدن: در این مرحله، ترمیم و رشد بافتها، تقویت سیستم ایمنی و ترشح هورمونهای مهم مانند هورمون رشد صورت میگیرد.
- تنظیم حافظه و یادگیری: خواب عمیق نقش مهمی در تثبیت حافظه و پردازش اطلاعات دارد. مغز اطلاعات جدید را مرتب کرده و از حافظه کوتاهمدت به بلندمدت منتقل میکند.
- کاهش فعالیت فیزیکی: ضربان قلب و تنفس به شدت کاهش مییابد، عضلات به حالت کامل آرامش میروند و بدن در حالت بازسازی و بهبودی قرار میگیرد.
- بیدار شدن دشوارتر است: در این مرحله، بیدار شدن سختتر است و اگر کسی از خواب عمیق بیدار شود، ممکن است برای مدت کوتاهی احساس گیجی و سنگینی کند.
خواب عمیق چند ساعت است ؟
خواب عمیق به طور معمول بین 1 تا 2 ساعت از کل خواب شبانه یک فرد بالغ را تشکیل میدهد. خواب شبانه به چهار تا شش چرخه خواب تقسیم میشود که هر چرخه حدود 90 دقیقه طول میکشد. خواب عمیق معمولاً در دو چرخه اول خواب اتفاق میافتد و در هر چرخه بین 20 تا 40 دقیقه طول میکشد.
به طور کلی، خواب عمیق حدود 15 تا 25 درصد از کل خواب شبانه را در بر میگیرد. برای یک فرد بالغ که حدود 7 تا 9 ساعت میخوابد، این معادل 1.5 تا 2 ساعت خواب عمیق است.
این مرحله از خواب بسیار مهم است زیرا نقش کلیدی در بازسازی بدن، تقویت سیستم ایمنی و تثبیت حافظه دارد. کیفیت خواب و میزان خواب عمیق میتواند تحت تأثیر عواملی مانند سن، استرس، فعالیت بدنی و سلامتی عمومی باشد.
چرا نمی توانیم خواب عمیق داشته باشیم ؟
استرس و اضطراب
استرس و نگرانیهای روزمره میتوانند ذهن شما را فعال نگه دارند و مانع از ورود به مراحل عمیقتر خواب شوند. استرس مزمن ممکن است چرخههای خواب را مختل کند و باعث بیدار شدنهای مکرر در طول شب شود.
عدم رعایت بهداشت خواب
نداشتن روال منظم خواب، خوابیدن و بیدار شدن در ساعات نامنظم، استفاده از وسایل الکترونیکی قبل از خواب، یا خوابیدن در محیطی نامناسب (مانند نور زیاد یا سر و صدای زیاد) میتوانند کیفیت خواب را کاهش دهند.
مصرف کافئین، الکل و نیکوتین
مصرف کافئین (قهوه، چای، نوشیدنیهای انرژیزا)، نیکوتین (سیگار) و الکل قبل از خواب میتواند مانع از ورود به مراحل عمیق خواب شود. کافئین و نیکوتین محرکهایی هستند که مغز را بیدار نگه میدارند، و الکل اگرچه ممکن است ابتدا آرامشبخش به نظر برسد، اما باعث اختلال در چرخههای خواب میشود.
مشکلات سلامتی و اختلالات خواب
برخی مشکلات سلامتی مانند دردهای مزمن، آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب)، سندرم پای بیقرار و اختلالات اضطرابی میتوانند مانع از ورود به خواب عمیق شوند یا خواب عمیق را قطع کنند.
علائم افسردگی در زنان خانه دار را بشناسید.
عوامل مربوط به سن
با افزایش سن، مدت زمان خواب عمیق کاهش مییابد. افراد مسنتر ممکن است زمان کمتری را در مراحل عمیق خواب بگذرانند و بیشتر در مراحل سبکتر خواب بمانند.
تغذیه نامناسب و سبک زندگی ناسالم
تغذیه نادرست، مصرف زیاد غذاهای سنگین و چرب قبل از خواب، یا کمبود فعالیت بدنی منظم میتوانند کیفیت خواب را تحت تأثیر قرار دهند. این عوامل میتوانند باعث ناراحتی جسمی و خواب ناآرام شوند.
داروها و مواد مخدر
برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و حتی برخی مسکنها میتوانند بر چرخه خواب تأثیر بگذارند و میزان خواب عمیق را کاهش دهند.
محیط خواب نامناسب
عواملی مانند سر و صدای زیاد، نور زیاد، دمای نامناسب اتاق یا عدم راحتی تشک و بالش میتوانند خواب عمیق را مختل کنند.
اختلال در ریتم شبانهروزی
کار کردن شبانه، تغییرات مداوم در شیفتهای کاری، یا سفر به مناطق زمانی مختلف میتواند ریتم شبانهروزی بدن را مختل کند و منجر به کاهش خواب عمیق شود.
فواید داشتن خواب عمیق
داشتن خواب عمیق فواید بسیاری برای سلامت جسمی و روانی دارد. این مرحله از خواب نقش کلیدی در بازسازی و بهبود بدن و ذهن ایفا میکند. در اینجا برخی از مهمترین فواید خواب عمیق را بیان میکنم:
1. بازسازی و ترمیم بدن
- تولید هورمون رشد: در خواب عمیق، بدن هورمون رشد ترشح میکند که برای بازسازی بافتها، رشد عضلات و ترمیم سلولها ضروری است.
- ترمیم سیستم ایمنی: خواب عمیق به تقویت و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک میکند و توانایی بدن را در مقابله با بیماریها افزایش میدهد.
2. بهبود عملکرد مغز
- تثبیت حافظه: خواب عمیق به مغز کمک میکند تا اطلاعات و خاطرات جدید را پردازش کرده و آنها را از حافظه کوتاهمدت به بلندمدت منتقل کند.
- تجدید قوای مغز: این مرحله از خواب به مغز فرصت میدهد تا از انرژی مصرفشده در طول روز بازیابی کند و برای فعالیتهای روز بعد آماده شود.
3. تقویت سلامت روان
- کاهش استرس و اضطراب: خواب عمیق به کاهش سطح هورمونهای استرس (مانند کورتیزول) کمک میکند و باعث میشود فرد پس از بیدار شدن احساس آرامش بیشتری داشته باشد.
- تعادل احساسی بهتر: افرادی که خواب عمیق کافی دارند، توانایی بهتری در مدیریت احساسات و واکنشهای عاطفی دارند.
4. حفظ سلامت قلب و عروق
- تنظیم فشار خون: در طول خواب عمیق، ضربان قلب و فشار خون کاهش مییابد که به سلامت قلب و کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک میکند.
- کاهش التهاب: خواب عمیق با کاهش التهاب در بدن مرتبط است که میتواند به پیشگیری از بیماریهای مزمن کمک کند.
5. افزایش انرژی و بهبود عملکرد فیزیکی
- بهبود عملکرد ورزشی: ورزشکارانی که خواب عمیق کافی دارند، عملکرد بهتری در تمرینات و مسابقات نشان میدهند. این به دلیل بازسازی عضلات و بهبود توانایی بدن برای تحمل فشار است.
- افزایش انرژی: خواب عمیق به بازیابی انرژی بدن کمک میکند، بنابراین شما بعد از یک شب خواب خوب، با انرژی بیشتری بیدار میشوید.
6. تنظیم متابولیسم و وزن بدن
- کنترل اشتها: خواب عمیق به تنظیم هورمونهای مرتبط با اشتها کمک میکند، از جمله کاهش سطح گرلین (هورمون گرسنگی) و افزایش لپتین (هورمون سیری).
- پیشگیری از چاقی: افرادی که خواب عمیق کافی دارند، کمتر دچار مشکلات وزنی و چاقی میشوند.
7. تقویت تمرکز و خلاقیت
- بهبود تمرکز: خواب عمیق به شما کمک میکند تا پس از بیدار شدن، تمرکز بهتری داشته باشید و وظایف خود را با دقت بیشتری انجام دهید.
- افزایش خلاقیت: در طول خواب عمیق، مغز اطلاعات را ترکیب و پردازش میکند که میتواند به بهبود خلاقیت و حل مسئله کمک کند.
8. پیشگیری از بیماریها
- کاهش خطر دیابت و سایر بیماریهای متابولیک: خواب عمیق با بهبود حساسیت به انسولین و کنترل قند خون مرتبط است.
- پیشگیری از زوال عقل: خواب عمیق به پاکسازی مواد زائد و سمی از مغز کمک میکند که ممکن است در پیشگیری از بیماریهایی مانند آلزایمر نقش داشته باشد.
چگونه یک خواب عمیق و راحت داشته باشیم ؟
1. ایجاد روال منظم خواب
- ساعت خواب ثابت: هر روز در یک ساعت مشخص به رختخواب بروید و بیدار شوید، حتی در روزهای تعطیل. این کار به تنظیم ساعت بیولوژیک بدن کمک میکند.
- زمانبندی خواب کافی: مطمئن شوید که به اندازه کافی میخوابید، معمولاً 7 تا 9 ساعت برای بزرگسالان مناسب است.
2. محیط خواب آرام و مناسب
- تاریکی و سکوت: اتاق خواب را تا حد ممکن تاریک و ساکت کنید. استفاده از پردههای ضخیم و ماسک چشم میتواند به کاهش نور کمک کند.
- دمای مناسب: دمای اتاق خواب را خنک و راحت نگه دارید (حدود 18 تا 22 درجه سانتیگراد).
- تشک و بالش مناسب: از تشک و بالشهای راحت و حمایتکننده استفاده کنید که به موقعیت مناسب بدن کمک کند.
3. کاهش مصرف کافئین و نیکوتین
- پرهیز از کافئین و نیکوتین: از مصرف کافئین (قهوه، چای، نوشیدنیهای انرژیزا) و نیکوتین (سیگار) حداقل 4 تا 6 ساعت قبل از خواب اجتناب کنید. این مواد میتوانند مانع از خواب عمیق و راحت شوند.
4. تغذیه مناسب قبل از خواب
- غذاهای سبک: از خوردن وعدههای سنگین و چرب قبل از خواب پرهیز کنید. در عوض، یک غذای سبک و زود هضم مصرف کنید.
- پرهیز از الکل: مصرف الکل قبل از خواب میتواند خواب شما را مختل کرده و باعث بیدار شدنهای مکرر در طول شب شود.
5. مدیریت استرس و اضطراب
- تکنیکهای آرامشبخش: قبل از خواب از تکنیکهای آرامشبخش مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا یا گوش دادن به موسیقی آرامشبخش استفاده کنید.
- نوشتن افکار: اگر ذهن شما پر از افکار مزاحم است، آنها را روی کاغذ بنویسید تا از ذهنتان خارج شوند و بتوانید راحتتر بخوابید.
6. محدود کردن استفاده از وسایل الکترونیکی
- اجتناب از نور آبی: 1 تا 2 ساعت قبل از خواب از تماشای تلویزیون، استفاده از گوشی موبایل، تبلت یا کامپیوتر خودداری کنید. نور آبی این وسایل میتواند تولید ملاتونین (هورمون خواب) را کاهش داده و خواب را مختل کند.
- استفاده از حالت شب: در صورت نیاز به استفاده از وسایل الکترونیکی، حالت شب یا فیلتر نور آبی را فعال کنید.
7. فعالیت بدنی منظم
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم در طول روز به بهبود کیفیت خواب کمک میکند، اما از ورزش شدید در ساعات پایانی روز خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تحریک بدن و دشواری در به خواب رفتن شود.
8. تکنیکهای خوابآوری
- مطالعه کتاب: خواندن یک کتاب آرامشبخش قبل از خواب میتواند به آرام شدن ذهن و بهبود خواب کمک کند.
- حمام آب گرم: یک حمام آب گرم قبل از خواب میتواند به آرامش عضلات و آمادهسازی بدن برای خواب کمک کند.
9. نوشیدنیهای آرامشبخش
- دمنوشهای گیاهی: مصرف دمنوشهایی مانند بابونه، اسطوخودوس یا نعناع پیش از خواب میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
- شیر گرم: نوشیدن یک لیوان شیر گرم میتواند به آرامش بدن و خواب راحتتر کمک کند.
10. محدود کردن چرت روزانه
- چرت کوتاه: اگر نیاز به چرت دارید، آن را به 20 تا 30 دقیقه محدود کنید و از چرت زدن در اواخر روز خودداری کنید، زیرا میتواند خواب شبانه را مختل کند.
بهترین دمنوش ها برای داشتن خواب عمیق
1. دمنوش بابونه
بابونه یکی از معروفترین دمنوشهای آرامشبخش است که به کاهش اضطراب و تسکین عضلات کمک میکند. این دمنوش همچنین به بهبود کیفیت خواب و کاهش بیدار شدنهای مکرر در طول شب معروف است.
2. دمنوش سنبلالطیب
سنبلالطیب (والرین) به عنوان یک آرامبخش طبیعی شناخته میشود که میتواند به کاهش اضطراب و بهبود خواب عمیق کمک کند. این گیاه معمولاً برای افرادی که دچار بیخوابی یا اختلالات خواب هستند توصیه میشود.
3. دمنوش اسطوخودوس
اسطوخودوس به عنوان یک گیاه آرامبخش و ضد استرس شناخته شده است. بوی معطر و خاصیت آرامشبخش آن میتواند به آرام شدن ذهن و تسهیل در خواب کمک کند.
4. دمنوش نعناع
نعناع دارای خواص آرامبخش و ضد اسپاسم است که به آرامش عضلات و بهبود خواب کمک میکند. این دمنوش همچنین به رفع مشکلات گوارشی که ممکن است خواب را مختل کنند، کمک میکند.
5. دمنوش بادرنجبویه
بادرنجبویه گیاهی از خانواده نعناع است که اثرات آرامبخش و ضد اضطراب دارد. مصرف این دمنوش میتواند به کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب کمک کند.
6. دمنوش گل گاوزبان
گل گاوزبان دارای خواص آرامبخش و ضد اضطراب است که میتواند به بهبود کیفیت خواب و تسکین اعصاب کمک کند. این دمنوش برای آرامش عمومی و کاهش فشار روانی مفید است.
7. دمنوش گل ساعتی برای داشتن خواب عمیق
گل ساعتی به عنوان یک آرامبخش طبیعی شناخته میشود که میتواند به کاهش بیخوابی و اضطراب کمک کند. این گیاه به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک میکند.
8. دمنوش زالزالک
زالزالک دارای اثرات آرامبخش و تسکیندهنده است که به بهبود خواب و کاهش اضطراب کمک میکند. این دمنوش همچنین برای تقویت قلب و بهبود جریان خون مفید است.
9. دمنوش رازک
رازک به عنوان یک آرامبخش طبیعی و تسکیندهنده شناخته میشود. این دمنوش به کاهش تنشهای عصبی و بهبود کیفیت خواب کمک میکند.
10. دمنوش لیموترش
لیمو ترش خاصیت آرامبخشی دارد و میتواند به کاهش استرس و بهبود خواب کمک کند. ترکیب لیموترش با عسل نیز یک دمنوش خوابآور و آرامبخش ایجاد میکند.