به گزارش پول نیوز،
در روز های گذشته ماهواره ثریا که یک ماهواره ایرانی از سری ماهواره های تحقیقاتی ساخت پژوهشگاه فضایی است با ماهواره بر قائم ۱۰۰ سفر خود به مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین را با موفقیت آغاز کرد تا یک رکورد تازه در حوزه قرار گرفتن ماهواره در ارتفاع جدید را به ثبت برساند.
با پرتاب این ماهواره تحقیقاتی بسیاری از زیرسیستم های توسعه یافته شده توسط پژوهشگاه فضایی ایران نیز در شرایط تست مداری قرار می گیرند و راه برای توسعه سریع صنعت فضایی بومی ایران هموارتر می شود. ضمن اینکه این پرتاب قدمی مهم در راستای افزایش توانمندی تزریق ماهواره در مدار های بالاتر محسوب می شود.
با این پرتاب برای نخستین بار ایران توانست با کمک متخصصان خود، ماهواره را در مدار۷۵۰ کیلومتری زمین تزریق کند. مدتی قبل ماهواره های نور ۲ و نور ۳ نیز توسط ماهواره بر بومی قاصد ساخت نیروی هوافضای سپاه، با موفقیت به مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین تزریق شدند. «ثریا» توانست با ماهواره بر «قائم ۱۰۰» رکورد قرار گرفتن ماهواره در ارتفاع را در صنعت فضایی ایران تغییر دهد.
سردار علی جعفر آبادی فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه درخصوص ماهواره بر قائم ۱۰۰ و پرتاب موفقیت آمیز آن، اظهار داشت: برای اولین بار ماهواره بر تمام سوخت جامد در کشور عملیاتی شد و توانست ماهواره را در مدار ۷۵۰ کیلومتری قرار دهد.
وی افزود: موتور های سوخت جامد در لبه فناوری جهانی قرار دارند و از پیچیدگی های بسیاری برخوردارند، اما اگر شما بتوانید با استفاده از مواد سبک مانند کامپوزیت موتور سوخت جامدی بسازید که بتواند دما و فشار قابل توجهی را تحمل کند و همچنین نازل آن بتواند ماهواره بر را به درستی هدایت کند از آن به بعد کار برای شما بسیار ساده خواهد شد.
سردار جعفرآبادی تاکید کرد: از سوی دیگر ماهواره بر های سوخت جامد برای ما بسیار مقرون به صرفه هستند و با اقتصاد مقاومتی همخوانی دارند و از این جهت می توانیم در آینده تعداد بیشتری از آن ها تولید و به فضا پرتاب کنیم و پس از پرتاب امروز ان شاءالله در چندماه آینده نیز یک پرتاب دیگر خواهیم داشت.
فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه گفت: از این بعد ماهواره بر قائم ۱۰۰ در چرخه عملیاتی قرار می گیرد و سال آینده پرتاب تحقیقاتی ماهواره بر قائم ۱۰۵ را خواهیم داشت و ان شاءالله طی سه سال آینده پرتاب تحقیقاتی ماهواره بر قائم ۱۲۰ را شاهد خواهیم بود که قرار است ماهواره ها را به مدار ۳۶هزار کیلومتری برساند.
مدار هایی که در بالای سطح زمین قرار گرفته اند دارای ارتفاعات و قابلیت های گوناگون هستند. برخی از مدار ها برای ماهواره های سنجشی مناسب است و برخی دیگر محل قرارگیری ماهواره های مخابراتی و تصویربرداری است.
اما با توجه به این اقدام بزرگ در راستای پیشرفت صنعت هوافضای کشورمان و این موضوع که در این امر استفاده و پیشرفت در ساخت و تجهیز ماهواره بر ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است بد نیست به تعدادی از ماهواره بر های جمهوری اسلامی ایران نگاهی بیاندازیم.
ماهواره بر سیمرغ
ماهواره بر سیمرغ ماهواره بر چند مرحله ای ساخت سازمان هوافضا وزارت دفاع است که در حضور رئیس جمهور ایران و در تاریخ ۱۴ بهمن ۱۳۸۸ روز ملی فناوری فضایی و اولین سالگرد پرتاب ماهواره امید رونمایی شد و در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۵ برای اولین بار از پایگاه فضایی سمنان برای یک پرواز تحقیقاتی زیرمداری پرتاب شد.
ماهواره بر سیمرغ دارای طول ۲۶٫۵ متر و وزن پرتابی ۸۷ تن می باشد، مرحله اول آن با قطر ۲٫۴ دارای چهار موتور سوخت مایع خوشه سازی شده و هماهنگ شده تیپ سفیر-۱ب با چهار توربوپمپ جداگانه است، که هر یک از این موتور ها ۳۷٬۰۰۰ کیلوگرم-نیرو رانش تولید می کنند، به علاوه مجموعه ای از چهار موتور کوچک ورنیه ای کمکی با یک توربوپمپ واحد مشترک که ۱۴٬۰۰۰ کیلوگرم-نیرو رانش تولید می کنند.
مدت کل پرواز سیمرغ برای رسیدن به مدار نزدیک به زمین حدود ۴۹۰ ثانیه است، جدایش مرحله اول در ارتفاع ۹۰ کیلومتری و در سرعت ۲۳۰۰ متر بر ثانیه اتفاق می افتد، همزمان با جدایش مرحله اول، موتور های مرحله دوم وارد عمل شده و اندکی بعد دماغه ماهواره بر ایجکت می شود، در این حین محموله به سرعت ۷۴۰۰ متر بر ثانیه می رسد و سپس در مدار موردنظر خود تزریق می شود. سیمرغ توان قرار دادن یک ماهواره ۲۵۰ تا ۳۵۰ کیلویی یا یک منظومه تاسواره ای در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین را داراست.
ماهواره بر قاصد
موشک ماهواره بر قاصد یک ماهواره بر سه مرحله ای ساخت صنایع هوافضای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران است که در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ ماهواره نور۱ را در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار داد. سپس در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ ماهواره نور٢ را در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار داد و همچنین ماهواره نور٣ را در تاریخ ۵ مهر ۱۴۰٢ در مدار ۴۵۰ کیلومتری قرار داد.
ماهواره بر قاصد اولین ماهواره بر ۳ مرحله ای ساخت ایران با پیشران کامپوزیتی الیاف کربن بود که این نوع پیشران موجب کاهش شدید وزن حامل نسبت به حامل های فلزی گردیده است. این پرتابگر در مرحله اول خود از سوخت مایع و در دو مرحله دیگر نیز از سوخت جامد بهره می برد.
اولین پرتاب ماهواره بر قاصد ماهواره نور-۱بود که در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ انجام پذیرفت.
در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ خورشیدی نیز ماهواره نور-۲ توسط ماهواره بر قاصد با موفقیت در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار گرفت.
ماهواره نور-۳ نیز توسط ماهواره بر قاصد در مهر ماه سال ۱۴۰٢ خورشیدی با موفقیت در مدار ۴۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفت.
ماهواره قائم
قائم ۱۰۰
ماهواره بر سوخت جامد قائم ۱۰۰، قادر است ماهواره هایی با وزن ۸۰ کیلوگرم را در مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین قرار دهد. نیروی هوافضای سپاه پاسداران در ۱۴ آبان ۱۴۰۱ از پرتاب قائم ۱۰۰ خبر داد. ماهواره ثریا صبح روز شنبه ۳۰ دی ماه ۱۴۰۲ با قائم ۱۰۰ در مدار ۷۵۰ کیلومتری از زمین قرار گرفت، ماهواره ثریا که ۵۰ کیلوگرم وزن دارد، در این پرتاب طی ۱۱ دقیقه با سرعت ۷۴۷۸ متر بر ثانیه به این مدار رسید.
قائم ۱۰۵
موشک ماهواره بر سوخت جامد قائم ۱۰۵ دارای دو مدل ۳ و ۴ مرحله ای است. بناست در مدل ۳ مرحله ای محموله ای ۱۲۰ کیلوگرمی را در مدار ۴۰۰ کیلومتری قرار دهد. مدل ۴ مرحله ای می تواند محموله ای حدود ۲۰۰ کیلوگرم را در مدار ۴۰۰ کیلومتری قرار دهد. سرعت این موشک به ۲۷ هزار کیلومتر در ساعت بوده و به عنوان یک موشک بالستیک، سرعت کروز بین ۱۵ تا ۲۰ هزار کیلومتر در ساعت خواهد داشت.
قائم ۱۱۰ و قائم ۱۲۰ از موشک های ماهواره بری است که سپاه پاسداران کشورمان هنوز اطلاعاتی را درباره آن ها منتشر نکرده است.
یکی از پیشرفت های فضایی کشورمان در سال های اخیر پرتاب ماهواره های سبک وزن به مدار لئو بوده که توانسته ایم به وسیله ماهواره های سه گانه نور در این مدار زمین به تثبیت برسیم.
پس از تثبیت ایران در این مدار به وسیله ماهواره های کمتر از ۵۰ کیلوگرم، بر اساس سند ۱۰ ساله فضایی به دنبال تثبیت در این مدار به وسیله ماهواره های سنگین تر از ۵۰ کیلوگرم هستیم. به نظر می رسد مانند ماهواره بر قاصد که بازیگر اصلی ایران در حوزه تثبیت در مدار لئو بود، پرتاب ماهواره های سنگین و تثبیت این ماهواره ها نیز به عهده ماهواره بر های سیمرغ و قائم ۱۰۰ قرار خواهد بود.
البته اکنون ساخت و توسعه ماهواره بر های دیگری از جمله “سریر و ذوالجناح” نیز که بتوانند ماهواره های سنگین تر را تزریق کنند در دستور کار سازمان فضایی ایران و سازمان هوا و فضای وزارت دفاع قرار دارد و به زودی خبر های مهمی و خوشی را در این باره خواهیم شنید.