به گزارش پول نیوز،
«گنجشک درنده» عنوانی آشنا با سابقه دردناک گذشته است. اگرچه اطلاعات دقیقی از گنجشک درنده در دست نیست، اما در گذشته مسوولیت هک جایگاه های سوخت، کارخانه فولاد ایران و خطوط راه آهن را برعهده گرفته بود. این گنجشک که بیش از درنده بودن احتمال ناقلا بودن دارد، بار دیگر سابقه آبان ۱۴۰۰ را در اذهان تداعی کرد. این گنجشک با حمله سایبری به جایگاه های سوخت، اختلالات گسترده ای در روند سوخت رسانی رقم زد که در آن زمان خرید بنزین با کارت سوخت و نرخ دولتی، برای مدتی از مدار خارج شد.
تجربه تلخ گذشته
در آبان ۱۴۰۰ در حالی که مردم بنزین ذخیره شده در کارت های سوخت خود داشتند، فقط با نرخ آزاد می توانستند بنزین بخرند، وضعیتی که بیانگر بی ثباتی در نظام سوخت رسانی بود. این وضعیت شایعات بسیاری را بین مردم رقم زده بود. عده ای بر این باور بودند که دولت بدلیل کسری بودجه، سیستم سوخت رسانی را از مدار خارج کرده تا بنزین را به قیمت آزاد به مردم بفروشد. عده ای دیگر که نگاه بدبینانه تری داشتند، با بکار بردن جمله تکراری ” کار خودشان است” سعی داشتند چنین تداعی کنند که نارضایتی سازی در دستور کار قرار دارد. عده ای دیگر ناکارآمدی، سیستم فرسوده، قدیمی و بروز نشده را دلیل اصلی می دانستند. عده ای دیگر که البته تفکر بسیاری از مردم حتی مسوولان و نمایندگان مجلس بود، معتقد بودند کارت سوخت نباید برقرار می شد. عده ای دیگر سومدیریت و بکارگرفتن افراد غیر متخصص ناشی از بازی های جناحی را عامل بروز مشکلات کشور می دانستند. مردم حیران وضعیت سوخت رسانی در کشور بودند که گنجشک درنده از پرواز خود بر فراز جایگاه های سوخت پرده برداشت تا اظهارنظر ها از زاویه های دیگری اعلام شود.
تکرار تجربه تلخ گذشته
از آنجا که بار ها شاهد هک شدن سیستم های کشور در بخش های گوناگون بودیم، گمان می کردیم این معضل چاره اندیشی شده، اما بار دیگر تجربه تلخ گذشته تکرار شد و مردم باز هم در خیابان ها سرگردان شدند. بازهم مردم مقابل پمپ بنزین ها صف کشیدند و حتی گالن بدست شدند. باز هم همان شایعات بر سر زبان ها افتاد و باز هم گنجشک درنده سینه سپر کرد و تمامی تقصیر ها را به گردن گرفت تا بار دیگر سومدیریت از زاویه دیگری مطرح شود تا گناه را به گردن دشمن بیندازیم.
نقش آفرینی دشمن
اینکه کینه های دشمنان دیرینه و به بیماری مزمن تبدیل شده، شکی نیست و برای اثبات این ادعا می توان به بیانیه گروه هکری موسوم به «گنجشک درنده» استناد کرد. گنجشک درنده که وابسته به رژیم صهیونیستی است، مدعی شد که «بخش عمده ای از جایگاه های سوخت در ایران» را از کار انداخته و جایگاه های سوخت در بخش های عمده ای از ایران را مختل کرده است. تایمز آو اسراییل به نقل از بیانیه این گروه هکری که به زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده، نوشت که «این حمله سایبری پاسخی به اقدامات ایران در منطقه بوده است»! البته به نظر می رسد گنجشک درنده زیاد هم درنده نیست، زیرا گروه هکری “گنجشک درنده” مدعی شد: این حمله سایبری به شیوه ای کنترل شده انجام شد تا آسیب احتمالی به خدمات اضطراری انجام نشود.
خارج کردن مردم از مدار
در حالی که مردم انتظار داشتند مشکل به سرعت حل شود، مردم مانند گذشته از مدار خارج شدند به نوعی که سخنگوی جایگاه داران سوخت گفت: هم اکنون از ۳۴۰ جایگاه سوخت در تهران، بیش از ۲۲۰ جایگاه به صورت آفلاین وارد مدار شده و تا چند ساعت آینده ۱۰۰ درصد آن ها فعال خواهند شد. رضا نواز با اعلام اینکه ۳۵ الی ۴۰ درصد از جایگاه های کل کشور به سامانه سوخت متصل هستند گفت: عملیات اتصال آنلاین بقیه جایگاه ها نیز آغاز می شود.
نگرانی از پریدن سهمیه ها
یکی از جدی ترین نگرانی هایی که بر سر زبان ها افتاد، پریدن سهمیه سوخت بود که وزیر نفت با شهامت وارد عرضه شد و اعلام کرد «به پمپ بنزین ها حمله سایبری شده، اما نگران نباشید، برای سهمیه های سوخت اتفاقی نمی افتد». البته این اعلام نظر وزیر نفت که در اوج مطرح شد، آب سردی بر نگرانی های مردمی بود که سالهاست نگران پریدن سهمیه ۶۰ لیتر بنزین ماهیانه شان هستند.
دستور بررسی
در این قبیل موارد، واکنش های سریع می تواند بسیار تاثیرگذار باشد که با توجه به تجربه های گذشته گنجشک درنده، به نظر می رسد مسوولان آمادگی لازم را داشتند، زیرا رییس جمهور به وزیر نفت دستور داد ضمن بررسی «علت وقوع» اختلال در عرضه سوخت در برخی جایگاه ها، به نحو مقتضی نسبت به «رفع فوری» اختلال پیش آمده اقدام کند. البته ابراهیم رییسی وزیر نفت را موظف کرد نسبت به «اطلاع رسانی مناسب و به موقع» به مردم اقدام کند.
تشکیل کارگروه تخصصی
یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین اقداماتی که صورت گرفت، مانند بسیاری مشکلات دیگر، تشکیل کارگروه بود. به نوعی که شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی اعلام کرد در پی اختلال در جایگاه های عرضه سوخت، کارگروه های تخصصی برای رفع اختلال در کوتاه ترین زمان ممکن تشکیل شده و تا زمان رفع مشکل و اتصال دوباره سامانه سوخت، توزیع فرآورده های نفتی به صورت آفلاین انجام خواهد شد.
آمار های ضد و نقیض
یکی از مهمترین اتفاقاتی که رخ داد، آمار های ضد و نقیضی بود که از سوی مسوولان اعلام می شد. در حالی که یکی از مسوولان اعلام می کرد برخی جایگاه ها از دسترس خارج شده، مسوول دیگر اعلام می کرد بسیاری از جایگاه ها خارج شده و از سوی دیگر وقتی یکی از مسولان اعلام می کرد ۸۵ درصد جایگاه ها به مدار بازگشته، مسوول دیگر از ۵۰ درصد سخن می گفت. این در حالی بود که کارگروه تخصصی تشکیل شده و می بایست به صراحت اعلام شود هیچ فردی در این خصوص اعلام نظر نکند و البته این کارگروه در اولین اقدام سخنگوی مسلطی معرفی کند که ارتباط لحظه ای با رسانه ها داشته باشد که این هم نشد.
رفع اختلال تا ساعاتی دیگر
در حالی که مسوولان خبر از رفع اختلال تا ساعاتی دیگر، می دادند و حتی وعده دادند تا آخرین ساعات روز وقوع هک برطرف شود، باز هم اتفاق خاصی نیفتاد. وعده رفع اختلال از سوی سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت تا وزیر نفت و حتی نمایندگان مجلس اعلام شد و جالب این جا بود که افرادی وعده می دادند که هیچ جایگاهی برای رفع این مشکل نداشتند.
نگران بی خاصیت شدن خودرو
یکی دیگر از نگرانی های مردم، کمبود سوخت بود. این نگرانی بیشتر برای آن دسته از مردم مطرح می شد که چراغ هشدار مخرن سوخت ماشینشان چشمک می زد و احتمال می داند بزودی ناچار شوند خودروهایشان را کنار خیابان رها کنند. بدترین نوع نگرانی برای آن دسته از مردمانی بود که در جاده ها حرکت می کردند و نگران بودند از سرما در خودروهایشان بلرزند، در حالی که برف، سیل، یخبندان و عواملی از این دست برایشان بحران ساز نشده و در حالی که در کارت سوختشان سهمیه و در جیب شان پول دارند، باید نگران باشند.
کمبود نیست گران هم نمی شود
تجربه تلخ دیگری که سال ها ملکه ذهن مردم شده، تبعات بعدی چالش ها و بحران هاست. اختلال در جایگاه های سوخت رسانی برای مردم این نگرانی را رقم زده بود که کمبود بنزین و گازوییل وجود دارد، به ویژه آنکه برخی پالایشگاه ها و پتروشیمی ها آتش گرفته بود و نگرانی از خرابکاری و کمبود تولید با جدیت وجود داشت که وزیر نفت با قدرت اعلام کرد کمبود به هیچ وجه مطرح نیست. نکته دیگر که باعث نگرانی مردم شده و البته سابقه نیز داشته، بروز بحران قبل از گران کردن کالا ها و خدمات است، اما وزیر نفت در این خصوص تکلیف همگان را روشن و اعلام کرد افزایش قیمتی هم در دستور کار نیست.
پدافند غیر عامل
در حالی که مردم منتظر تعیین تکلیف هکر بودند، روابط عمومی سازمان پدافند غیرعامل کشور اعلام کرد: از لحظات اولیه بروز اختلال در سامانه هوشمند توزیع سوخت، تیم های واکنش اضطراری وزارت نفت با همکاری مجموعه پدافند غیرعامل وارد عمل شده و تصمیم های لازم جهت رفع اختلال و استمرار خدمات زیرساخت سوخت صورت گرفت. نکته جالب توجه اظهار نظر این سازمان در مورد رفع مشکل بود که اعلام کرد با توجه به رعایت الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل، در تمامی سکو های سوخت رسانی امکان سوخت رسانی به صورت دستی و خارج از شبکه وجود دارد و مشکل سوخت رسانی در برخی سکو ها تا پایان دوشنبه برطرف و اختلال سامانه هوشمند سوخت نیز ظرف روز های آینده برطرف می شود. سازمان در خصوص دلایل بروز اختلال اعلام کرد: سازمان پدافند غیرعامل کشور تمام گزینه های محتمل از جمله نفوذ و هک را در نظر و تحت بررسی دارد، اما در شرایط فعلی نمی توان ادعا های مطرح شده دشمن را تایید کرد و ️نتایج نهایی بررسی ها در روز های آتی به اطلاع خواهد رسید.
گنجشک درنده کیست یا چیست
نکته بسیار مهمی که مطرح می شود، یکه تازی های گنجشک درنده است. چرا این گنجشک شناسایی و با آن برخورد نمی شود؟ اگر امکان برخورد نیست، چرا فعالیت های آن زیر نظر قرار ندارد؟ اینکه گنجشک درنده به بخش های دیگر هجوم بیاورد، شاید قابل توجیه باشد، اما اینکه برای بار دوم به سیستم سوخت رسانی هجمه وارد کرده، بسیار سوال برانگیز است، زیرا بنابر برخی روایات «مومن دو بار از یک سوراخ گزیده نمی شود».