اعلام سطح جنگلهاي كشور

به گزارش پول نیوز، به گزارش فارس، سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور كتاب سند توسعه منابع طبيعي و آبخيزداري در افق 1404 را به تازگي منتشر كرده است.

در فصل چهارم اين كتاب در مورد تبيين وضع موجود منابع طبيعي آمده است: كشور ايران با عنايت به برخورداري از تنوع اقليم و سازنده هاي زمين شناسي از نظر پوشش گياهي براساس گزارش نقشه پوشش گياهي كشور، تهيه شده توسط دفتر مهندسي و مطالعات سازمان در سال 83 شامل: جنگل 14 ميليون و 200 هزار هكتار، درختچه زار و بيشه زار 2 ميليون و 550 هزار هكتار، مرتع 86 ميليون و 100 هزار هكتار و اراضي بياباني 32 ميليون و 580 هزار هكتار است.

بنابر اين گزارش، از نظر طبيعي كشور ايران به 6 كلان حوزه، 30 حوزه آبخيز اصلي و 1081 حوزه آبخيز فرعي تقسيم شده است.

از مجموع 164 ميليون هكتار مساحت كشور، حدود 95 – 90 ميليون هكتار آن مربوط به مناطق كوهستاني و شيبدار و حدود 74 – 69 ميليون هكتار آن مربوط به مناطق كم شيب و دشتها به شمار مي رود.

در اين گزارش آمده است: حدود 91 ميليون هكتار از حوزه هاي آبخيز (5/55 درصد از سطح كشور) سيل خيز است. به عبارتي اين عرصه ها در توليد هرزآب هاي سطحي سريع نقش دارند به گونه اي كه اين عرصه ها سالانه بيش از 22 ميليارد مترمكعب هرز آب مستقيم و سريع توليد مي نمايند كه اين خود مبين استعداد فرسايش پذيري است.

بطور كلي در وضعيت موجود حدود 255 شهر (معادل 5/41 درصد كل شهرهاي كشور)، 8650 پارچه آبادي (معادل 7/12 درصد آباديهاي كشور)، يك ميليون هكتار از اراضي زراعي (باغ، اراضي آبي و ديم واقع در دشتها و حاشيه رودخانه ها)، 20 هزار رشته قنات و بخش قابل توجهي از جاده ها و راههاي ارتباطي در معرض خطر سيل گيري قرار دارد.

بر اساس سند توسعه منابع طبيعي، ميزان فرسايش خاك در سطح 125 ميليون هكتار از حوزه هاي آبخيز كشور بطور متوسط سالانه حدود 30 – 25 تن در هكتار و متوسط ساليانه رسوب معادل 10 تن در هكتار است.

اندازه گيري ايستگاههاي هيدرومتري و همچنين نتايج عمق يابي مخازن تعدادي از سدهاي بزرگ و مهم كشور ميزان رسوب وارده به سدها معادل 236 ميليون مترمكعب در سال برآورد شده است.

سطح جنگلهاي كشور به استناد نقشه هاي پوشش گياهي با سطح تاج پوشش بالاي 5%ف 2/14 ميليون هكتار برآورد شده است كه از اين سطح جنگلهاي شمال كشور 84/1 ميليون هكتار است كه شامل 78 درصد توليدي و 22 درصد جنگلهاي حفاظتي، حمايتي وذخيره گاهي مي باشد انجام تهيه طرح هاي جنگلداري در سطح 1408500 هكتار و تهيه طرح اي جامع جنگلداري چند منظوره در سطح 1 ميليون و 226 هزار هكتار صورت گرفته است كه بيش از يك ميليون هكتار طرحهاي جنگلداري به 47 مجري فعال واگذار شده است، ضمن اينكه براساس تاج پوشش بالاي 10% مساحت جنگلهاي كشور 75/11 ميليون هكتار برآورد شده است.

تعداد دامهاي موجود در جنگلهاي شمال 3 ميليون و 368 هزار واحد دامي با انضمام 1 ميليون و 427 هزار واحد دامي كتول و حدود 30 هزار واحد دامداري و 74 هزار خانوار جنگل جنگل نشين كه 10 هزار و 62 خانوار در آباديهاي كمتر از 20 خانوار حضور دارند.

بهره برداري مجاز از جنگلهاي كشور در قالب طرح هاي جنگلداري، صرفا از جنگل هاي شمال كشور صورت مي گيرد.

در برنامه هاي اول و دوم توسعه برداشت سالانه 2 تا 5/2 ميليون مترمكعب از جنگلهاي شمال كشور پيش بيني شده بود كه عملكرد سالانه آن 7/1 ميليون مترمكعب اعلام شده است.

در برنامه سوم توسعه با تاكيد بر حفاظت از جنگلها و كاهش ميزان برداشت هدف كمي سالانه برداشت 5/1 ميليون مترمكعب پيش بيني شد كه عملكرد سالهاي 1379 و 1380 به ترتيب برابر 34/1 و 2/1 ميليون مترمكعب اعلام شده است. در حال حاضر اين ميزان به كمتر از 1 ميليون مترمكعب كاهش يافته است.

براساس آخرين مطالعات انجام شده توسط معاونت امور دام وزارت جهاد كشاورزي، جمعيت دامي كشور حدود 124 ميليون واحد دامي اعلام شده است كه از اين تعداد حدود 83 ميليون واحد دامي عشاير و دامداران روستايي كاملا به مراع وابسته هستند.

اگر از اين مراتع در شرايط متناسب بهره برداري به عمل آيد، مي تواند خوراك 37 ميليون واحد دامي را در مدت 7 ماه با 6/24 ميليون واحد دامي را در مدت يك سال تامين نمايد.

به اين ترتيب ملاحظه مي شود كه بيش از دو برابر (2، 2برابر) ظرفيت مجاز از مراتع كشور بهره برداري مي شود و معيشت بيش از 900 هزار خانوار روستايي و عشايري به بهره برداري غيراصولي از مراتع وابسته است.

سطح اراضي بياباني براساس نقشه پوشش گياهي به 5/32 ميليون هكتار مي رسد كه از اين ميزان 5/19 هكتار تحت فرسايش بادي و حدود 6 ميليون هكتار آن را كانونهاي بحراني فرسايش بادي و اراضي تحت تاثير از آن تشكيل مي دهد.

در مناطق فراخشك و خشك ايران، با توجه به شرايط اقليمي و همچنين عوامل انساني بيابانزا از قبيل افزايش جمعيت، جراي مفرط دام از پوشش گياهي موجود، برداشت بي رويه از سفره هاي آب زيرزميني و توسعه صنعتي و تغيير كاربريهاي اراضي، پديده بيابانزايي در ايران رشد فزاينده اي دارد.

سازمان جنكلها اعلام كرد: در راستاي تفكيك اراضي ملي و دولتي از مستثنيات اشخاص، تا كنون براي 115 ميليون هكتار عرصه سند صادر شده است.