الزامی بودن بورس نفت براي ايران

به گزارش پول نیوز، اعتماد: «راه اندازي بورس نفت در ايران از اهميت بالايي برخوردار است. با مشاهده کشورهاي صنعتي نيز به اين نتيجه مي رسيم که همگي داراي بازارهاي سرمايه بسيار بزرگي هستند. بنابراين چنانچه بخواهيم کشور از نظر اقتصادي پيشرفت کنند بايد بازارهاي سرمايه پيشرفت کند که يکي از اين بازارهاي سرمايه، بورس نفت است. به علاوه ايران يکي از توليدکنندگان نفت و به عبارتي دومين صادرکننده نفت اوپک است. با اين وجود نياز به راه اندازي بورس نفت قطعي است و هرچه سريع تر بايد راه افتد.»

يک کارشناس بازارهاي انرژي و نفت خام در دوبي با بيان مطلب بالا گفت؛ «بورس نفت دوبي در سال 2007 راه اندازي شد در حالي که توليد نفت بسيار ناچيزي دارد.» وي ادامه داد؛ «براي مثال اگر فرض کنيم توليد نفت امارات حدود 5/2 ميليون بشکه نفت در روز باشد، توليد نفت دوبي زير 100 هزار بشکه است بنابراين توليد نفت بسيار پاييني دارد. اما بورس نفت دوبي راه اندازي شد و هم اکنون 30 درصد سهام اين بورس مربوط به بورس نفت نيويورک، 30درصد سرمايه گذاري مربوط به دولت عمان، 30درصد متعلق به دوبي و پنج درصد بقيه هم مربوط به اعضاي بورس(کارگزاران) نفت است.

اين در حالي است که توليد نفت دوبي بسيار ناچيز است اما در ايران با توليد چهار ميليون بشکه نفت در روز هنوز بورس نفت راه اندازي نشده است که بايد سريع تر راه اندازي شود.»

رضا دارابي تصريح کرد؛ «اگر قرارداد آتي نفت در بورس نفت ايران راه اندازي شود، ديگر نيازي وجود ندارد هنگام تحويل در آينده نفت را از جاي ديگر گرفته و تحويل دهيم بلکه خود ايران داراي نفت بوده و به راحتي مي تواند تحويل دهد و نقطه تحويل نيز مي تواند هر جاي ايران مانند خارک، بندرعباس و… باشد. در حالي که در بورس نفت دوبي، نفت عمان تحويل داده مي شود. بنابراين مشکلي از لحاظ اصلي ترين موضوع، که تحويل است، وجود ندارد. به علاوه استانداردها را نيز مي توان تعريف کرد.»

اين مشاور بازارهاي مالي گفت؛ «اگر مشکلي براي راه اندازي بورس نفت وجود داشته باشد در خصوص تحويل خواهد بود که با توجه به توليد نفت در کشور، چنين مشکلي را نخواهيم داشت. به عبارتي راه اندازي بورس نفت در کشور ضروري به نظر مي رسد. به علاوه با اين کار قيمت نفت شفاف شده و مشتريان مي توانند در شرايط بهتري نفت را خريداري کنند و قيمت نيز بهينه تر خواهد شد.»

وي با بيان اينکه هم اکنون در قراردادهاي بورس هاي نفت مختلف، نفت با قيمت هاي متفاوتي معامله مي شود، گفت؛ «زماني که حجم معاملات در هر بورسي افزايش يابد، بازار نقدشونده تر و روان تر خواهد شد و در اين صورت قيمت ها نيز منطقي تر تعيين خواهد شد.»

وي در پاسخ به اين سوال که با توجه به حضور بورس نفت دوبي در منطقه آيا نيازي به راه اندازي يک بورس ديگر احساس مي شود، گفت؛ «راه اندازي بورس نفت ايران به قوي تر شدن بازار کمک مي کند. اگر هدف رشد اقتصادي باشد، بايد بازارهاي سرمايه تقويت شوند که يکي از راهکارها براي اين موضوع، راه اندازي بورس نفت است.»

دارابي در پاسخ به سوال ديگري مبني بر اينکه آيا بورس نفت ايران در صورت راه اندازي مي تواند همپاي ساير بورس هاي نفت فعاليت کند، ابراز داشت؛ «هيچ بورسي يک شبه راه 100ساله را طي نکرده است.

حتي بورس دوبي نيز کار خود را با قراردادهاي کم آغاز کرد اما بعد از مدتي توانست شرايط ايده آلي را براي خود رقم بزند. بورس نفت دوبي فعاليت خود را در اول ژوئن سال 2007 آغاز کرد که حجم معاملاتش در تاريخ سوم دسامبر 2008 يعني در طول 18ماه پس از راه اندازي به 500 ميليون بشکه نفت رسيده است.

به عبارت ساده تر به طور متوسط ماهانه 27 ميليون و 700هزار بشکه نفت در اين بورس معامله شده است. در حالي که در ماه هاي ابتدايي حجم معاملات زير يک هزار بشکه بود و اندک اندک افزايش يافت تا به ميزان فعلي رسيد.

بنابراين مشاهده مي شود هيچ بورسي يک شبه راه 100ساله را نمي رود و بايد آرام آرام طي مسير کرد.» اين مشاور بورس نفت دوبي ادامه داد؛ «با راه اندازي بورس نفت، مشتريان در اين بورس معاملات خود را انجام داده و نفت هم در اين بورس عرضه مي شود و به عبارتي بورس متصدي اين امر شده و منتفع خواهد شد.

با راه اندازي بورس همه فعالان از جمله خريدار، فروشنده و کارگزار سود برده و بورس نيز حق تسويه را دريافت مي کند. با اين شرايط دست به دست شدن خارج از بورس نيز ديگر وجود نخواهد داشت و بورس شفاف تر شده و در حالت کلي تر اقتصاد پيشرفت خواهد کرد زيرا پول هايي که خارج از بورس به سمت نفت حرکت مي کرده به سمت بورس خواهد آمد.»

دارابي در پاسخ به اين سوال که آيا با کاهش قيمت نفت راه اندازي بورس نفت سودآور است، ابراز داشت؛ «هم اکنون قيمت نفت در حال کاهش است. جمعه گذشته قيمت نفت در بازار نيويورک به 40 دلار و50 سنت رسيد که حدود 73 درصد از قيمت 47 دلار و 27 سنتي که در ماه جولاي معامله مي شد، پايين تر بود.

اين در حالي است که يکي از بانک هاي سرمايه گذاري نيويورک پيش بيني کرده قيمت نفت در کوتاه مدت و ميان مدت به 25 دلار در هر بشکه برسد.

با اين حال فکر مي کنم با وجود سير نزولي قيمت نفت، قيمت نفت در سال 2009 ميلادي پايين نباشد زيرا آژانس بين المللي انرژي اعلام کرد با توجه به روند کاهش قيمت نفت در بازار، پايين بودن قيمت نفت موجب مي شود استخراج و اکتشاف نفت جهت تامين تقاضا در آينده انجام نشود زيرا هم اکنون هزينه استخراج نفت در چاه هاي جديد کشورهاي CIS به 50 دلار در هر بشکه نيز مي رسد در حالي که در چاه هاي قديمي مي توان با زير 10 دلار نفت را توليد کرد.»

وي تاکيد کرد؛ «اين بدان معنا است که اگر بخواهيم نفت را از چاه هاي جديد استخراج کنيم، قيمت نفت بايد حداقل 50 دلار در هر بشکه باشد و در غير اين صورت کشوري کار استخراج و اکتشاف را انجام نمي دهد. از همين رو براي پاسخگويي به تقاضاهاي سال 2009 به چند تريليون سرمايه نياز است.

اين امر غيرممکن بوده و بسياري از کشورها پروژه هاي جديد استخراج و استکشاف خود را متوقف کرده اند که به اين معنا است که توليد نفت در آينده پاسخگوي نياز نخواهد بود. بنابراين با توجه به نظر آژانس بين المللي انرژي ممکن است در سال آينده ميلادي شاهد يک شوک نفتي از نظر قيمت باشيم که موجب مي شود دوباره قيمت نفت افزايش يابد.»

دارابي گفت؛ «در اين مدت عامل ترس موجب شده شاهد روند نزولي قيمت ها در بازارها باشيم که اين شوک ها به بورس نفت نيز رسيده است. با اين شرايط افرادي که به پول و سرمايه خود نياز دارند، مجبور به خروج از قراردادهاي خود هستند و براي اين کار بايد اقدام به فروش دارايي هاي خود کنند. قسمتي از اين دارايي ها ممکن است نفتي باشد، قسمتي هم قراردادهاي طلا يا کالاهاي ديگر که موجب شده قيمت نفت به طور تصنعي کاهش يابد.»

به گزارش پايگاه اطلاع رساني بازار سرمايه، اين کارگزار کارشناس بازار مالي در پايان خاطرنشان کرد؛ «اما به نظر من با چرخشي که در بازارها جهاني سهام رخ داده و تمرکز دولت امريکا بر تيم اقتصادي کابينه جديد، نشان مي دهد کشورها به دنبال راهکاري براي مقابله با بحران مالي جديد هستند.

با اين اوصاف به نظر مي رسد در ابتداي سال 2009 شاهد چرخشي در بازارهاي سهام و حرکت به سمت اعداد مثبت باشيم. به طور طبيعي اين اتفاق در مورد نفت هم رخ خواهد داد.

به عبارتي با همان سرعتي که قيمت نفت کاهش يافته، دوباره افزايش مي يابد. به علاوه آژانس بين المللي انرژي هم اعلام کرده است مصرف کنندگان بايد در سال 2009 خود را براي نفت 100 دلاري آماده کنند. بنابراين قطعاً راه اندازي بورس نفت به نفع کشور خواهد بود.»