کاهش نرخ بيکاري با دستکاري آماري

به گزارش پول نیوز ، به نوشته «سرمايه»، طبق آمار شماره 28 شهريور 1388 نشريه «برنامه»، ارگان معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي، با وجود رشد 6/4 درصدي جمعيت بالاي 10 سال کشور و افزايش دو ميليون و 698 هزار نفري اين جمعيت در چهار سال 87- 1384، دولت در محاسبات خود جمعيت فعال را 733 هزار و 716 نفر کاهش داده و آن را 24 ميليون و 40 هزار نفر در سال 84 و 23 ميليون و 306 هزار نفر در سال 87 اعلام کرده است.

به عبارت ديگر طبق اعلام مرکز آمار ايران، با وجود رشد 6/4 درصدي و افزايش 7/2 ميليون نفري جمعيت بالاي 10 سال در دوره چهار ساله دولت نهم، جمعيت فعال کشور از 41 درصد جمعيت بالاي 10 سال در سال 84 به 38 درصد در سال 87 رسيده و سه درصد کاهش يافته و نزديک به 734 هزار نفر کمتر شده است.

به عقيده کارشناسان اقتصادي، همين امر يعني پايين نشان دادن جمعيت فعال اقتصادي با وجود رشد 7/2 ميليون نفري جمعيت بالاي 10 سال موجب شده که مخرج کسر نسبت جمعيت شاغل به جمعيت فعال کشور 734 هزار نفر کوچک تر شود و در نتيجه با وجود کاهش 393 هزار نفري جمعيت شاغل يا صورت کسر نسبت جمعيت شاغل به جمعيت فعال کشور، باز هم نرخ بيکاري 1/1 درصد کاهش نشان مي دهد و از 5/11 به 4/10 درصد رسيده است.

اين در حالي است که اگر نرخ مشارکت يا نسبت جمعيت فعال به جمعيت بالاي 10 سال را معادل سال 84 فرض کنيم در سال 87 از جمعيت 61 ميليون و 333 هزار نفري بالاي 10 سال کشور بايد معادل 41 درصد يا 25 ميليون و 146 هزار نفر جمعيت فعال داشته باشيم. در حالي که طبق اعلام مرکز آمار ايران 38 درصد يا 23 ميليون و 306 هزار نفر جمعيت فعال در سال 87 داشته ايم.

اين رقم با فرض 41 درصدي جمعيت فعال در سال 87 معادل يک ميليون و 840 هزار نفر فاصله دارد. بر اين اساس اگر فرض 41 درصدي جمعيت فعال را در نظر بگيريم و نسبت افراد شاغل به 25 ميليون و 146 هزار نفر جمعيت فعال را فرضي محاسبه کنيم نرخ اشتغال معادل 83 درصد و نرخ بيکاري معادل 17 درصد خواهد بود. برخي کارشناسان با تکيه بر همين فرض که درصد جمعيت فعال کمتر نشده معتقدند نرخ بيکاري حول و حوش 15 تا 17 درصد است.

کارشناسان، دلايل متعددي را براي تداوم نرخ 41 درصدي درصد جمعيت فعال اقتصادي اعلام مي کنند و عده اي ديگر از صاحب نظران معتقدند در چهارسال گذشته جمعيت فعال و جوياي کار کمتر شده است. البته دلايل مرکز آمار ايران براي اثبات کاهش سه درصدي جمعيت فعال در چهار سال گذشته مشخص نيست و بهتر است که اعلام شود.

برخي کارشناسان، با اشاره به افزايش 6/4 درصدي جمعيت فعال در چهارسال گذشته، معتقدند در آمارگيري ها، کم خواني آماري داريم و برخي بيکاران که سال هاست بيکارند و ديگر دنبال کار نمي روند را جزو افراد فعال محاسبه نمي کنند و در نتيجه بسياري از افراد جوياي کار جزء جمعيت فعال محاسبه نمي شوند.

به عقيده اين کارشناسان، طبق آمار رشد جمعيت در دهه 1360، بايد سالانه 800 هزار تا 2/1 ميليون نفر به جمعيت فعال کشور اضافه مي شد نه اينکه کم شود.

در حالي که طبق آمار اعلام شده تعداد جمعيت فعال 734 هزار نفر در چهارسال گذشته کاهش يافته و اين آمار با واقعيت رشد جمعيت بالاي 10 سال در سال هاي اخير همخواني ندارد و اين پرسش وجود دارد که با وجود رشد 6/4 درصدي جمعيت بالاي 10 سال چرا سه درصد از جمعيت فعال و تعداد آن 734 هزار نفر کاهش يافته است.

برابر آمار ارائه شده از سوي مرکز آمار ايران نرخ بيکاري طي دوره چهار ساله 1384 تا پايان 1387 از 5/11 به 3/10 درصد کاهش يافته، اين در حالي است که در صورت در نظر گرفتن رشد 6/4 درصدي دو شاخص جمعيت کل کشور و جمعيت بالاي 10 سال کشور قاعدتاً بايد تعداد جمعيت فعال کشور نيز متناسب با آن به 6/4 درصد رشد مي يافت. در اين حالت تعداد جمعيت فعال اقتصادي کشور که برابر آمار مرکز آمار ايران 24 ميليون و 40 هزار نفر برآورد شده بايد بر 25 ميليون و 110 هزار نفر در پايان سال 1387 بالغ مي شد که اين تعداد يک ميليون و 810 هزار نفر بيشتر از تعداد 23 ميليون و 306 هزار نفري آمار رسمي کشور است.

با در نظر گرفتن آمار اعلامي 20 ميليون و 882 هزار نفري تعداد افراد شاغل کشور در سال 1387 و کسر آن از جمعيت فعال اقتصادي برآورد شده (با در نظر گرفتن رشد 6/4 درصدي) که نزديک به 25 ميليون و 110 هزار نفر را نشان مي دهد تعداد افراد بيکار در پايان سال 1387 بالغ بر چهار ميليون و 228 هزار نفر خواهد بود.

در اين حالت نرخ بيکاري کشور که برابر تعريف مرکز آمار ايران از نسبت جمعيت بيکار (چهار ميليون و 228 هزار نفر) به جمعيت فعال (25 ميليون و 110 هزار نفر) (شاغل و بيکار) ضرب در 100 به دست مي آيد معادل 8/16 درصد خواهد بود.

با در نظر گرفتن نرخ بيکاري به دست آمده در فوق (8/16 درصد) و کسر آن از نرخ بيکاري اعلامي از سوي مرکز آمار ايران (4/10 درصد) شاهد فاصله 4/6 درصدي در نرخ هاي داراي رشد متناسب با افزايش جمعيت بالاي 10 سال کشور و نرخ اعلامي از سوي مرکز آمار ايران خواهيم بود و اين نکته اي است که بايد عوامل موثر در آن بيشتر مورد بررسي قرار گيرد و مشخص شود چگونه طي سال 1387 بالغ بر 751 هزار نفر از تعداد جمعيت فعال اقتصادي کشور کاسته شده، در حالي که کل کاهش در دوره چهار ساله 1384 تا 1387 بالغ بر 734 هزار نفر بوده است. برابر آمار مرکز آمار ايران نرخ بيکاري جوانان 15 تا 24 ساله در سال 1387 حاکي از آن است که 23 درصد از جمعيت فعال 15 تا 24 ساله در اين سال بيکار بوده اند. بررسي روند تغييرات نرخ بيکاري جوانان در اين دوره سني نشان مي دهد نرخ بيکاري در سال 1387 نسبت به سال هاي 1384 و 1385 به ترتيب 30/0 و 5/0 درصد کاهش و نسبت به سال 1386، بالغ بر 7/0 درصد افزايش يافته است.

تعداد جوانان بيکار در دوره فعلي مورد بررسي و در سال 1387 بالغ بر يک ميليون و 110 هزار نفر اعلام شده که از اين تعداد 778 هزار نفر مرد و 332 هزار نفر زن بوده اند و 840 هزار نفر از اين جمعيت در مناطق شهري و 299 هزار نفر نيز در مناطق روستايي سکونت داشته اند.

برابر آمار اعلامي از سوي مرکز آمار ايران، نرخ بيکاري جوانان 15 تا 29 ساله حاکي از آن است که 4/20 درصد اين جمعيت در سال 1387 بيکار بوده اند. بررسي روند تغييرات نرخ بيکاري جوانان در دوره سني مورد بررسي نشان مي دهد اين شاخص در سال 1387 نسبت به سال هاي 1384 و 1385 به ترتيب 20/0 و 4/0 درصد کاهش و نسبت به سال 1386، بالغ بر 4/0 درصد افزايش يافته است.

تعداد جوانان بيکار در دوره سني مورد بررسي و در سال 1387 بالغ بر يک ميليون و 747 هزار نفر اعلام شده که از اين تعداد يک ميليون و 187 هزار نفر مرد و 560 هزار نفر زن بوده اند و يک ميليون و 358 هزار نفر از اين جمعيت در مناطق شهري و 389 هزار نفر در مناطق روستايي سکونت داشته اند.
نام: